چربی کف سر: علت، درمان و روش های کنترل

گاهی اوقات پوست سر ممکن است بیش از حد چرب شود. البته کمی چربی کف سر برای موها آنقدرها هم بد نیست و به محافظت از تارهای مو حتی کمک هم می کند.

ولی زمانیکه میزان چربی کف سر غیر طبیعی باشد، ممکن است حس کنید حتی با شستن زیاد موها، همچنان کف سرتان چرب است و به خوبی تمییز نشده است. همینطور گاهی این چربی بیش از حد در کف سرتان با علائم دیگری مثل خارش پوست سر، شوره یا حتی ریزش مو همراه می شود.

در ادامه درباره این موضوع صحبت می کنیم که چه چیزی باعث ایجاد کف سر چرب می شود و برخی از علائم این مشکل چیست و چگونه با روش های درمان خانگی می توان چربی کف سر را تا حد زیادی کنترل کرد و در نهایت اگر درمان های خانگی کارساز نبود باید چه چاره ای اندیشید…

چربی کف سر چیست؟

کف سر چرب با تولید بیش از حد سبوم (چربی طبیعی تولید شده توسط غدد سباسه) ایجاد می شود.

همانطور که گفته شد سبوم برای مرطوب نگه داشتن پوست سر و مو حیاتی است، اما مقدار زیاد آن می تواند باعث چرب شدن مو و جذب آلودگی بیشتر از محیط شود.

علت چربی کف سر چیست؟

چربی کف سر به یک دلیل ایجاد نمی شود، بلکه مجموعه ای از دلایل در ایجاد این شرایط دخیل هستند که در ادامه به مهم ترین آن ها اشاره کرده ایم:

1- درماتیت سبورئیک

درماتیت سبورئیک بیماری است که می تواند پوست سر را تحریک و ملتهب می کند. در اثر این بیماری نواحی صورتی و پوسته پوسته در محل غدد چربی کف سر ایجاد می شود. در واقع شوره سر شکل خفیف درماتیت سبورئیک است.

2- اگزما و پسوریازیس

بیماری های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس نیز می توانند باعث ایجاد لکه های قرمز و پوسته پوسته روی پوست سر شوند و چربی کف سر را بیشتر کنند. هر دوی این بیماری ها در اثر اختلالات مربوط به عملکرد سیستم ایمنی هستند.

3- ژنتیک

ژن ها می توانند میزان و فعالیت غدد چربی پوست سر را تعیین کنند. اگر پدر یا مادرتان پوست سر چربی دارد، احتمال اینکه پوست سر شما نیز چرب باشد بیشتر است.

4- تغییرات هورمونی

هورمون ها نقش بسزایی در تولید سبوم دارند. در دوران بلوغ، بارداری، قاعدگی یا به دلیل عدم تعادل هورمونی ناشی از برخی از بیماری ها مانند تنبلی تخمدان، غدد چربی می توانند فعال تر شوند و منجر به چربی اسکالپ سر شوند.

5- شستشوی بیش از حد

شستن بیش از حد موها می تواند چربی طبیعی پوست سر را از بین ببرد. در پاسخ به این شرایط، پوست سر ممکن است چربی بیشتری برای جبران چربی های از دست رفته تولید کند و در نتیجه پوست سر از قبل چرب تر شود و از آنجاییکه ساقه موهایتان نیز به دلیل شستشو زیاد در معرض مواد شوینده قرار می گیرد، ساقه مو خشک تر می شود و دچار کف سر چرب و موی خشک می شوید.

6- استفاده از محصولات مراقبت از مو نامناسب

استفاده از محصولات مراقبت از مو که برای نوع مو یا وضعیت پوست سر شما مناسب نیستند، می تواند چربی کف سر را تشدید کند. به عنوان مثال نرم کننده های سنگین یا استفاده از محصولات حالت دهنده می توانند پوست سر را چرب تر کنند.

7- رژیم غذایی نامناسب

آنچه می خورید بر سلامت پوست سر شما تأثیر می گذارد. رژیم های غذایی سرشار از غذاهای شیرین، چرب و فرآوری شده می تواند تولید چربی در کف سر را تشدید کند. از سوی دیگر یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین ها و مواد معدنی می تواند به تنظیم چربی کف سر بسیار کمک کند.

8- عوامل محیطی

رطوبت و آلودگی نیز می تواند باعث چرب شدن پوست سر شود. این عوامل می تواند باعث شود پوست سر شما بیشتر عرق کند و منجر به افزایش چربی کف سر شود.

مهم ترین نشانه های کف سر چرب

چربی پوست سر اغلب با موهای چرب همراه است که صاف و بی روح به نظر می رسند. همچنین ممکن است خارش و بوی نامطبوع پوست سر را تجربه کنید. در برخی شرایط به دلیل مسدود شدن منافذ پوست، ممکن است درگیر شوره و حتی جوش در کف سرتان شوید.

به طور کلی مهم ترین علائم کف سر چرب عبارتند از:

1- ریزش مو

چربی بیش از حد کف سر می تواند فولیکول های مو را مسدود کند و منجر به نازک شدن مو و در نهایت ریزش مو شود. همچنین می تواند موهای شما را مستعد شکستگی کند. در واقع چربی کف سر و ریزش مو یکی از مشکلات رایج مربوط به پوست سر است.

2- شوره سر

پوست سر چرب یک محیط مساعد برای رشد مالاسزیا (قارچی که می تواند باعث شوره سر شود)، ایجاد می کند.

3- آکنه پوست سر

دقیقا مثل آکنه صورت، آکنه پوست سر نیز می تواند ناشی از مسدود شدن منافذ و فولیکول های مو در اثر چربی و سلول های مرده پوست باشد.

تشخیص کف سر چرب

به احتمال زیاد الان دیگر بتوانید با توجه به علائمی که در این مقاله به آن ها اشاره شد چربی کف سر خود را تشخیص دهید.

البته برای بررسی دقیق تر بهتر است به یک متخصص پوست و مو مراجعه کنید.

پزشک متخصص با بررسی علائم شما و همچنین دریافت اطلاعات درباره سبک زندگی و رژیم غذایی فعلیتان می تواند مناسب ترین درمان ها را به شما پیشنهاد دهد.

راه های کنترل چربی کف سر

برای کنترل چربی کف سر و جلوگیری از چرب شدن بیش از حد کف سرتان می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1- انتخاب شامپو مناسب

انتخاب شامپویی که مناسب موهای شما باشد بسیار مهم است. شامپویی که می خرید بهتر است ترکیباتی مثل اسید سالیسیلیک، زینک پیریتیون و روغن درخت چای را داشته باشد. این ترکیبات به تنظیم تولید چربی و تمیز نگه داشتن پوست سر کمک می کنند. از مصرف شامپوهای حاوی مرطوب کننده ها یا روغن های سنگین خودداری کنید.

2- دفعات شستشو

بسته به چرب بودن پوست سر، ممکن است لازم باشد موهای خود را هر روز یا یک روز در میان بشویید. به پوست سر خود گوش دهید و بر اساس آن دفعات شستن موهایتان را تنظیم کنید. فراموش نکنید شرایط پوست سر و موی هر فرد متفاوت می باشد و نمی توان یک نسخه واحد برای مراقبت مو تمام افراد پیچید.

3- استفاده صحیح از ماسک مو و مرطوب کننده ها

ماسک مو و مرطوب کننده های داخل و خارج حمام را تنها به ساقه موهای خود بزنید و از مالیدن آن ها به پوست سرتان خودداری کنید تا کف سرتان چرب تر نشود. همچنین از نرم کننده های سبک تر و حجم دهنده که مناسب موهای چرب هستند استفاده کنید.

نحوه استفاده از نرم کننده: از قد وسط مو تا نوک مو مالیده شود و از تماس آن با  پوست سر خودداری شود.

4- شستن برس و شانه شخصی

موهای شما تنها چیزی نیست که نیاز به شستن دارد، بلکه برس و شانه هایتان نیز باید مرتبا شستشو شوند. وقتی کثیفی و چربی باقی مانده روی برس جمع می شود به چربی روی پوست سرتان اضافه می شود.

حتما به صورت هفتگی برس و شانه های خود را برای جلوگیری از تجمع چربی و باکتری ها با آب داغ و شامپو بشورید.

5- شستن مرتب روبالشی

شستن هفتگی روبالشی نیز می تواند به کاهش چربی پوست سر کمک کند. روبالشی ‌ها می‌توانند چربی، کثیفی و باکتری‌ ها را از پوست و موی شما جمع کنند و دوباره آن ها را به پوست سر منتقل کنند و تولید چربی کف سر را تشدید کنند.

با شستن هفتگی روبالشی‌ خود می‌توانید محیط تمیزتری را برای پوست سر و موهایتان ایجاد کنید و به کنترل چربی پوست سرتان بسیار کمک کنید.

درمان چربی کف سر با روش های خانگی

در ادامه به بهترین درمان های خانگی برای کاهش چربی کف سر اشاره کرده ایم:

1- سرکه سیب

سرکه سیب به دلیل خاصیت اسیدی که دارد می تواند به عنوان درمان چربی کف سر استفاده شود. سرکه سیب به تعادل سطح pH پوست سر کمک می کند و تولید چربی را کاهش می دهد. سرکه سیب خالص را با آب رقیق کنید و بعد از شامپو آخر به موهایتان مالیده و آبکشی کنید.

2- روغن درخت چای

روغن درخت چای دارای خواص ضد میکروبی است که به کاهش چربی و شوره سر کمک می کند. چند قطره از روغن درخت چای را به شامپوی خود اضافه کنید و کف سر خود را با آن به خوبی بشویید.

3- آلوئه ورا

آلوئه ورا پوست سر را تسکین می دهد و به کنترل تولید سبوم کمک می کند. ژل خالص آلوئه ورا را روی پوست سر خود بمالید، بگذارید 15 تا 20 دقیقه بماند و سپس آبکشی کنید.

4- آب لیمو

خاصیت انقباض کننده آب لیمو به کاهش چربی کمک می کند. آب لیمو را با آب مخلوط کرده و بعد از شامپو به عنوان شستشوی نهایی از آن استفاده کنید.

تغییر سبک زندگی برای کاهش چربی کف سر

تغییرات مثبت در سبک زندگی به درمان چربی سر می تواند بسیار کمک کند. برای کنترل چربی کف سرتان بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:

1- تغذیه سالم و مغذی

رژیم غذایی شما نقش مهمی در مدیریت چربی پوست سرتان دارد. از غذاهای غنی از ویتامین های B و E، اسید های چرب امگا 3 و آنتی اکسیدان ها استفاده کنید.

غذاهایی مانند:

• سبزیجات برگ دار: اسفناج، بروکلی، برگ چغندر
• آجیل: بادام، گردو، فندق
• دانه ها: دانه کتان، دانه چیا، دانه آفتابگردان
• ماهی: ماهی سالمون، ماهی تُن، ماهی قزل‌آلا
• غلات کامل: جو دوسر، برنج قهوه‌ای، نان گندم کامل

از مصرف غذاهای زیر اجتناب کنید:

• تنقلات شیرین
• غذاهای سرخ شده
• غذاهای فرآوری شده

2- مدیریت استرس

استرس می تواند باعث تغییرات هورمونی شود که باعث افزایش تولید چربی اسکالپ سر می شود. تمرینات کاهش استرس مانند یوگا، مدیتیشن و ورزش منظم را در برنامه روزانه خود بگنجانید.

درمان های حرفه ای پوست سر چرب

برخی از درمان های حرفه ای برای کنترل چربی پوست سر عبارتند از:

اسکراب اسکالپ سر

برای درمان چربی پوست سر می توانید اسکراب اسکالپ سر یا همان پاکسازی پوست سر را انجام دهید. لایه برداری حرفه ای پوست سر می تواند به حذف چربی اضافی و سلول های مرده پوست کمک کند. این نوع از درمان در سالن های آرایشی یا کلینیک های پزشکی با نام اسکراب اسکالپ انجام می شود.

درمان های پزشکی

در موارد شدید، پزشک متخصص برای درمان کف سر چرب ممکن است شامپوهای درمانی حاوی موادی مانند کتوکونازول یا کورتیکواستروئیدها را تجویز کند.

جمع بندی

درست است که چربی کف سر می تواند آزار دهنده باشد، اما با آگاهی بیشتر از علت ایجاد کف سر چرب و انجام مراقبت های مناسب کاملا قابل کنترل است. از انتخاب شامپوی مناسب گرفته تا انجام درمان های خانگی و ایجاد تغییرات در سبک زندگی می توانید کف سرتان را از شر چربی های اضافی خلاص کنید.