موی سفید: دلایل اصلی و راه‌های پیشگیری از سفید شدن موها

به آینه که خیره می‌شوی، این بار چیزی متفاوت توجهت را جلب می‌کند!

بله، یک تار موی سفید بی‌صدا و بی‌خبر، میان تارهای تیره‌ موهایت جا خوش کرده است. انگار موهای سفید، همچون پیام‌آورانی از آینده بی‌آنکه چیزی بگویند، خبر از گذر زمان می‌دهند.

شاید این لحظه تو را غافلگیر کند، اما دیر یا زود این تجربه برای همه‌ ما اتفاق می افتد…

ولی به یاد داشته باش که سفیدی مو نه تنها نشانه‌ای از پیری است، بلکه بخشی از زیبایی و داستان زندگی همه  ماست.

پیری، مرحله‌ای از زندگی است که قشنگی‌های خاص خودش را دارد و هرگز از جذابیت و زیبایی‌ ما کم نمی‌کند. در واقع، سفیدی مو می‌تواند به نوعی نشانه‌ تجربه و بلوغ باشد.

با این حال، سفیدی مو تنها به سن مربوط نیست و برخی افراد در سنین جوانی درگیر آن می شوند و به همین دلیل است که دنیایی از عوامل و دلایل پشت این تغییر زیبا نهفته است.

در این مقاله به بررسی دلایل اصلی سفیدی موها خواهیم پرداخت و با نگاهی علمی، بهترین روش‌های پیشگیری و کاهش سفیدی مو را بررسی خواهیم کرد.

پس با ما همراه باشید.

موی سفید چیست؟

سفید شدن مو یکی از بخش ‌های معمول و طبیعی روند پیری است، اما به دلایل مختلفی می‌تواند زودتر از موعد ظاهر شود. هنگامی که مو رنگدانه های خود را از دست می دهد، سفید یا خاکستری می شود و این تغییر زمانی اتفاق می افتد که فولیکول های مو تولید ملانین (رنگدانه مسئول رنگ مو) را متوقف کنند.

 

 

در واقع رنگ مو از ملانین می آید. ملانین رنگدانه ای است که توسط سلول های خاصی به نام ملانوسیت ها واقع در فولیکول های مو تولید می شود. به طور کلی دو نوع ملانین وجود دارد: یوملانین (eumelanin) که به مو سایه های سیاه یا قهوه ای می دهد و فئوملانین (pheomelanin) که باعث ایجاد رنگ های قرمز یا زرد در مو می شود. ترکیب این دو نوع ملانین و مقدار تولید هر کدام است که رنگ موی منحصر به فرد هر شخص را تعیین می کند.

با افزایش سن، ملانوسیت ها به تدریج ملانین کمتری تولید می کنند. وقتی تولید ملانین کم می شود، مو شروع به از دست دادن رنگ طبیعی خود می کند و خاکستری می شود. در نهایت، وقتی ملانین دیگر به طور کامل

وجود ندارد، مو سفید می شود.

علت سفید شدن مو چیست؟

اما خب با این توضیحات ممکن اکنون بپرسید چه چیزی باعث سفیدی مو می شود که در ادامه توضیح خواهیم داد:

 

1- ژنتیک

بسیاری از ویژگی‌های بدن شما مانند قد، رنگ پوست، رنگ چشم و… توسط ژن‌هایی که از مادر و پدرتان به ارث می‌برید، تعیین می‌شود. حتی بین رشد مو و ژنتیک ارتباط وجود دارد.

اما یکی از ویژگی هایی که ممکن است والدینتان به شما منتقل کرده باشند، رنگ موهایتان و سرعت فرایند سفید شدن آن است.

یک مطالعه علمی در سال 2016 بر روی افراد اروپایی، بومی آمریکایی و آفریقایی انجام شد و محققان ژنی را شناسایی کردند که مسئول 30 % موهای سفید است و این ژن در افرادی که رنگ موهای روشن تری دارند، بیشتر هم است.

اگر در سنین پایین متوجه سفید شدن موهایتان شده اید، احتمالاً والدین یا پدربزرگ و مادربزرگ شما نیز در سنین پایین موهای سفیدی داشته اند.

به طور کلی با افزایش سن موها به تدریج سفید می شوند. (همانطور که رشد مو با افزایش سن کاهش می یابد.) و مبارزه با ژن هایی که مسئول سفید شدن موها می باشد، تقریبا غیرممکن است و بهترین راه حل این است که از رنگ مو استفاده کنید یا به سادگی با موهای سفید زیبای خود کنار بیایید.

2- افزایش سن

همانطور که در بالا هم گفتیم یوملانین (Eumelanin) و فئوملانین (pheomelanin) در فولیکول های مو در سلول هایی به نام ملانوسیت یافت می شوند که مسئول تولید ملانین هستند. با افزایش سن، تعداد ملانوسیت ها کاهش می یابد و ملانین کمتری تولید می شود.

ملانوسیت کمتر به معنای کمبود رنگدانه در مو است و در نتیجه رنگ خاکستری مایل به نقره ای در مو ایجاد می شود. در واقع خود مو سفید نیست و این یک خطای دید است و به دلیل انعکاس نور از روی مو ایجاد می شود و باعث می شود مو رنگی نقره ای داشته باشد.

تحقیقات علمی مرتبط با مو نشان می دهد که پس از 30 سالگی، 10 تا 20 درصد در هر دهه ما شاهد کاهش تولید ملانین هستیم و تا سن 50 سالگی، نیمی از مردان و زنان حداقل 50% موهایشان خاکستری یا سفید خواهد شد.

3- استرس

استرس نیز یک عامل سفیدی مو شناخته شده است. استرس می تواند منجر به ریزش موی استرسی و سفید شدن مو شود. البته تحقیقات علمی در این زمینه محدود است و نیازمند مطالعات علمی بیشتری است.

اما در یک مطالعه علمی که بر روی موش ها انجام شد، دانشمندان توانستند نشان دهند که استرس می تواند با تحریک ترشح آدرنالین و کورتیزول باعث خاکستری شدن موها شود. در این آزمایش از برخی محرک ها استفاده شد که تخلیه سلول های بنیادی ملانوسیت لازم برای رنگ مو را تسریع کرده و منجر به سفید شدن مو می شود.

در حالیکه یافتن علت اصلی سفید شدن موها دشوار بود، این مطالعه نشان داد که سیستم عصبی سمپاتیک نقش کلیدی در سفید شدن مو ناشی از استرس دارد. با این حال، برای درک فعل و انفعالات بین سیستم عصبی و سلول‌ها در بافت‌ها و اندام‌های مختلف، تحقیقات بیشتری لازم است، اما شواهد غیرقطعی وجود دارد که نشان می دهد استرس با سفید شدن تار مو مرتبط است.

همچنین استرس مزمن در بدن با ایجاد شرایط استرس اکسیداتیو می تواند باعث سفیدی مو سر شود.

اما استرس اکسیداتیو چیست؟

استرس اکسیداتیو زمانی اتفاق می افتد که در بدن بین رادیکال های آزاد (مولکول های ناپایدار که می توانند به سلول ها آسیب برسانند) و آنتی اکسیدان ها (که رادیکال های آزاد را خنثی می کنند.) عدم تعادل وجود داشته باشد.

 

 

در شرایط عادی، بدن این تعادل را به طور موثر مدیریت می کند. با این حال استرس مزمن تولید رادیکال های آزاد را افزایش می دهد و دفاع آنتی اکسیدانی را کاهش می دهد و منجر به استرس اکسیداتیو می شود.

نکته: رادیکال های آزاد مولکول های ناپایداری هستند که به سلول ها آسیب می رسانند و به پیری و بیماری کمک می کنند.

استرس اکسیداتیو بیش از حد می تواند باعث ایجاد بیماری هایی از جمله بیماری ویتیلیگو یا همان پیسی شود و ویتیلیگو می تواند موها را به دلیل مرگ ملانین در سطح سلولی یا از بین رفتن عملکرد سلول ها سفید کند.

4- سیگار کشیدن

سیگار کشیدن نیز یک علت سفیدی مو سر است. نیکوتین که هنگام سیگار کشیدن وارد بدن می شود، ممکن است از طریق استرس اکسیداتیو به ملانوسیت ها آسیب برساند.

این آسیب بر تولید ملانین در بدن تأثیر می گذارد که در نهایت ممکن است منجر به تغییر رنگ مو شود.

همچنین یک مطالعه علمی در سال 2018 گزارش داد که سابقه سیگار کشیدن با سفید شدن زودرس موها مرتبط است.

در مطالعه ای دیگر نیز که بر روی یک گروه 207 نفری از زنان و مردان با سفیدی موی طبیعی و زودرس انجام شد، مشخص کرد سیگاری ها 2.5 برابر بیشتر در معرض سفیدی زودرس موها هستند.

5- کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی

کمبود مواد مغذی ممکن است باعث سفیدی مو شود. مواد مغذی مانند آهن، بیوتین، ویتامین B12 و اسید فولیک برای رنگ مو بسیار ضروری هستند.

یک مطالعه کوچک روی بیش از 50 شرکت‌کننده نشان داد که کمبود ویتامین B12 و همچنین کمبود بیوتین با موهای خاکستری مرتبط است.

مطالعه دیگری که روی 100 دانش آموز هندی انجام شد نیز به اثرات کمبود ویتامین B12 بر سفید شدن مو اشاره کرد.

6- استفاده از رنگ مو و محصولات شیمیایی

رنگ ‌های مو، برخی محصولات مو و حتی شامپوها می‌توانند به سفید شدن مو کمک کنند. بسیاری از این محصولات حاوی مواد مضری هستند که ملانین را کاهش می دهند.

به عنوان مثال پراکسید هیدروژن که در بسیاری از رنگ موها وجود دارد، یکی از این مواد شیمیایی مضر است. استفاده بیش از حد از محصولاتی که موها را سفید می کنند، مانند دکلره و برخی رنگ ها نیز در نهایت باعث سفید شدن مو می شوند.

جلوگیری از سفید شدن مو

اگر ژنتیک یا افزایش سن علت سفید شدن موها باشد، تقریبا هیچ چیزی نمی تواند مانع یا معکوس کننده این روند شود. با این حال، در صورتیکه موی سفید به دلیل یک وضعیت پزشکی ایجاد شده باشد با درمان مشکل زمینه ای احتمال سیاه شدن موهای سفید وجود دارد.

در صورتیکه رژیم غذایی و کمبود ویتامین دلیل سفیدی زودرس موها باشد، اصلاح این موارد نیز ممکن است روند سفیدی موها را معکوس کند یا از بدتر شدن آن جلوگیری کند.

به طور کلی بهترین روش ها برای جلوگیری از سفیدی مو عبارتند از:

1- مصرف آنتی اکسیدان بیشتر

رژیم غذایی یک فرد در جلوگیری از سفید شدن موی سر نقش دارد. رژیم غذایی سرشار از آنتی اکسیدان می تواند استرس اکسیداتیو که یکی از دلایل سفید زودرس مو است را کاهش دهد.

غذاهای غنی از آنتی اکسیدان عبارتند از:

• میوه ها و سبزیجات تازه
• چای سبز
• روغن زیتون
• ماهی

2- رفع کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در بدن

اگر موی سفید به دلیل کمبود ویتامین در بدن ایجاد شده باشد، با مصرف منابع غذایی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی می توان این کمبود را تا حد زیادی جبران کرد و به جلوگیری از سفید شدن موها کمک کرد.

به عنوان مثال، غذاهای دریایی، تخم مرغ و گوشت منابع خوب ویتامین B12 و شیر، ماهی قزل آلا و پنیر منابع عالی ویتامین D هستند.

3- ترک سیگار

سیگار اثرات نامطلوبی بر بدن دارد و به سفید شدن سریع موها کمک می کند. بنابراین، ترک سیگار برای جلوگیری از ایجاد موهای سفید جدید توصیه می شود.

4- مدیریت استرس

کنترل استرس از طریق تمرین هایی مانند مدیتیشن، ورزش و خواب کافی می تواند سلامت کلی شما از جمله سلامت مو را بهبود بخشد و سرعت سفید شدن موها را کند کند.

رفع سفیدی مو با راهکارهای طبیعی

برخی روش های خانگی به صورت تجربی نشان داده اند که می توانند به کند شدن فرایند سفید شدن موها کمک کنند. از جمله:

5- برگ کاری

استفاده دارویی از برگ کاری به قرن ها قبل برمی گردد. وقتی برگ کاری با یک روغن مناسب مو ترکیب شده و روی پوست سر مالیده می شود، می تواند از سفیدی زودرس موها کم کند.

در یک گزارش علمی منتشر شده در ژورنال PharmTech به استفاده سنتی از برگ کاری برای حفظ رنگ سیاه مو و حتی جلوگیری از سفیدی زودرس موها اشاره شده است.

6- روغن برینگراج

روغن برینگراج در هند به دلیل فواید زیادی که برای سلامتی دارد، بسیار معروف است. تحقیقات علمی نشان می دهد که روغن برینگراج می تواند موها را تیره کند و از سفید شدن زودهنگام آن ها جلوگیری کند.

7- آب پیاز

آب پیاز برای مو خواص زیادی دارد. این ماده سرشار از آنزیم کاتالاز است که می تواند به معکوس کردن فرآیند اکسیداسیون که منجر به سفیدی مو می شود کمک کند. از آب پیاز برای ریزش مو و درمان آن به عنوان یک روش طبیعی نیز استفاده می شود.

جمع بندی

موی سفید بخشی طبیعی از روند زندگی است و برای بسیاری از افراد نشانه ای از خرد و تجربه است. در حالیکه راه هایی برای پوشاندن یا جلوگیری از آن وجود دارد، اما پذیرش این تغییر می تواند منجر به آرامش درونی بیشتر و لذت بردن از این تغییر زیبا باشد. با مراقبت مناسب و داشتن یک سبک زندگی سالم، موهای سفید شما می توانند مانند هر رنگ موی دیگری زیبا و منحصر به فرد به نظر برسند.