مشکلات مو

همه ما صرف نظر از هر نوع جنس و شکل مویی که داریم، صاف، موج دار، فر، کوتاه یا بلند دوست داریم موهایی سالم، براق و شاداب داشته باشیم.

اما خب ممکن است در هر مقطع زمانی از طول زندگیمان دچار برخی مشکلات مو شویم که ما را از داشتن موهای سالم و زیبا دور کند. این مشکلات می تواند از مسائل جزئی مانند مو خوره تا نگرانی های جدی تر مانند ریزش مو برای هر فرد متغیر باشد. همیشه شناسایی علت مشکلات مو، اولین قدم برای یافتن بهترین راه حل است.

بنابراین در این مقاله قصد داریم از رایج ترین مشکلات مو که ممکن است برای هر فردی ایجاد شود و دلایل ایجاد این مشکلات صحبت کنیم.

انواع مشکلات مو

رایج ترین مشکلات مو عبارتند از:

1- ریزش مو

به طور کلی، موها یک چرخه رشد منظم دارند. در مرحله آناژن که 2 تا 6 سال یا بیشتر طول می کشد، مو رشد می کند. در مرحله کاتاژن که حدود 3 ماه طول می کشد، مو استراحت می کند و سپس در پایان مرحله تلوژن (ریزش)، موها می ریزند و موهای جدید جایگزین می شوند.

هر فرد به طور متوسط ​​روزانه 50 تا 100 تار مو از دست می دهد. ریزش مو همچنین می تواند دلایل دیگری از جمله مصرف برخی داروها یا ابتلا به برخی بیماری ها داشته باشد.

به طور کلی مهم ترین دلایل ریزش مو عبارتند از:

افزایش سن و فاکتورهای ژنتیکی: با افزایش سن، بیشتر مردان موهای بالای سر خود را از دست می دهند که در نهایت یک حلقه نعل اسبی شکل از مو در کناره های سر باقی می ماند. به این نوع ریزش مو، ریزش مو آندروژنیک گفته می شود که در مردان به آن ریزش مو با الگوی مردانه می گویند و در اثر عواملی مانند ژنتیک و هورمون ها ایجاد می شود. در ریزش مو آندروژنیک دی هیدروتستوسترون که محصول جانبی هورمون مردانه تستوسترون است، نقش دارد.

همچنین زنان نیز با افزایش ممکن است درگیر ریزش مو آندروژنیک شوند که در زنان به آن طاسی با الگوی زنانه گفته می شود. در ریزش مو زنانه موها در سرتاسر بالای سر نازک می شود، اما موهای جلویی که در خط رویش مو هستند، دست نخورده باقی می ماند.

ابتلا به برخی بیماری ها: برخی بیماری ها نیز می توانند باعث ریزش مو شوند. افرادی که دارای یک بیماری خود ایمنی به نام آلوپسی آره آتا هستند، موهای سر خود و همچنین سایر قسمت های بدنشان را از دست می دهند.

مصرف برخی داروها: مصرف داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی، رتینوئیدها، NSAID ها، رقیق کننده های خون، قرص های ضد بارداری و سایر درمان های هورمونی، داروهای فشار خون بالا، شیمی درمانی و پرتودرمانی باعث ریزش مو می شود.

حالت دادن بیش از حد مو: گاهی ریزش مو می تواند به دلیل حالت دادن بیش از حد به موها باشد. مثلا استفاده زیاد از ابزارهای حرارتی مانند سشوار، اتو مو یا مواد شیمیایی مانند انواع رنگ، دکلره و بستن موها به شکل سفت و محکم در انواع بافت های مو و شنیون ها می تواند باعث ریزش موها شود.

اختلالات سلامت روان: برخی از افراد به اجبار موهای خود را می کشند و آن را می کنند. این اختلال روانی تریکوتیلومانیا نامیده می شود. تحقیقات نشان می دهد که 0.5% تا 2% از افراد در سراسر دنیا به این اختلال مبتلا هستند.

سایر دلایل ریزش مو:

• عفونت های شدید
• جراحی بزرگ
• تیروئید پرکار یا کم کار
• سایر مشکلات هورمونی
• استرس شدید
• بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس
• عفونت های قارچی پوست سر
• بارداری و زایمان
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند تالیم، بور و آرسنیک
• کم خونی فقر آهن

2- موهای چرب

پوست سر دارای چربی طبیعی به نام سبوم است که به مرطوب نگه داشتن پوست این ناحیه کمک می کند. سبوم توسط غدد چربی تولید می شود. گاهی اوقات این غدد بیش از حد کار می کنند و چربی زیادی تولید می کنند که منجر به کف سر چرب می شود. کف سر چرب نیز ممکن است موهای چربی ایجاد کند که کدر، سست و بی روح به نظر می رسد و حالت دادن به آن سخت است و در صورتیکه این شرایط ادامه پیدا کند، ممکن است منجر به ریزش مو نیز شود.

برخی از دلایل اصلی موهای چرب عبارتند از:

ژنتیک: برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد تولید سبوم بیشتر در پوست سرشان هستند که منجر به چرب شدن موها می شود.

تغییرات هورمونی: هورمون ها، به ویژه در دوران بلوغ، بارداری یا قاعدگی، می توانند تولید سبوم را افزایش دهند. شرایطی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک یا استرس نیز می تواند بر سطح هورمون ها تأثیر بگذارد و به موهای چرب منجر شود.

شستن بیش از حد موها: شستن بیش از حد موها می تواند چربی طبیعی کف سر را از بین ببرد و باعث شود پوست سر با تولید چربی بیشتر این مشکل را جبران شود.

استفاده از محصولات نادرست مو: محصولاتی که خیلی سنگین هستند مانند انواع نرم کننده ها، ژل های حالت دهنده، کرم های مو می توانند منجر به تجمع محصول و در نتیجه ایجاد موهای چرب شوند.

رژیم غذایی: مصرف یک رژیم غذایی سرشار از غذاهای چرب یا فرآوری شده به تولید چربی اضافی در پوست بدن و سر کمک کند.

دست زدن مکرر به مو: لمس مرتب مو با دست می تواند روغن را از پوست دست به موها منتقل کند.

عوامل محیطی: رطوبت، آلودگی و قرار گرفتن در معرض خاک یا گرد و غبار می تواند باعث شود موها چرب تر به نظر برسند.

شرایط پوست سر: برخی از مشکلات پوست سر، مانند درماتیت سبورئیک می تواند منجر به تولید بیش از حد چربی شود.

پوشیدن کلاه یا کلاه ایمنی: پوشاندن سر برای مدت طولانی می تواند عرق و چربی را در کف سر نگه دارد و موها را چرب تر نشان دهد.

3- موی خشک

موی خشک نیز یکی از انواع مشکلات مو است که افراد زیادی درگیر آن هستند و باعث می شود موها زبر، وز و مستعد شکستگی شوند. عوامل مختلفی می توانند منجر به خشکی مو شوند، از جمله شرایط محیطی، عادات مراقبت از مو و سلامت جسمانی.

به طور کلی مهم ترین شرایطی که می تواند باعث خشکی مو شود، عبارتند از:

شستشوی بیش از حد: شامپو زدن مکرر می تواند روغن طبیعی مو را از بین ببرد و منجر به خشکی مو شود.

حالت دهی زیاد با گرما: استفاده منظم از سشوار، اتو مو و بابلیس می تواند رطوبت مو را از بین ببرد و باعث خشک شدن موها شود.

درمان های شیمیایی: رنگ کردن، دکلره کردن و صاف کردن مو به کوتیکول مو آسیب می رساند که در نتیجه مو رطوبت خود را از دست می دهد و خشک می شود.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید می تواند مو را خشک کند.

عوامل محیطی: آب و هوای خشک، سرد یا بادی می تواند رطوبت را از موها گرفته و آن را خشک و شکننده کند.

محصولات خشن مو: استفاده از شامپوها، نرم کننده ها یا محصولات حالت دهنده با الکل یا سولفات می تواند رطوبت را از موها بگیرد.

آب سخت: آبی که حاوی سطوح بالایی از مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم است می‌تواند حفظ رطوبت مو را دشوار کند.

شرایط سلامتی: شرایطی مانند کم کاری تیروئید، سوء تغذیه یا عدم تعادل هورمونی می تواند بر سلامت مو تأثیر بگذارد و منجر به خشکی مو شود.

افزایش سن: با افزایش سن، پوست سر چربی طبیعی کمتری تولید می کند که می تواند به مرور زمان باعث خشک شدن موها شود.

رژیم غذایی و آبرسانی: کمبود مواد مغذی به ویژه ویتامین ها و مواد معدنی و همچنین دریافت ناکافی آب می تواند منجر به خشکی مو شود.

4- سفیدی مو

به طور معمول، افراد تا دوران میانسالی موهایشان شروع به سفید شدن نمی کند، اما این حال گاهی اوقات سفیدی موها به دلایل مختلفی مانند ژنتیک، استرس یا شرایط پزشکی خاص، در سنین جوانی شروع می شود. رنگدانه ای به نام ملانین رنگ موها را تعیین می کند و با افزایش سن، بدن ملانین کمتری تولید می کند که منجر به سفیدی مو می شود.

داشتن موهای خاکستری یا سفید اصلا خجالت آور نیست، بلکه بخشی طبیعی از روند پیری است و برخی افراد زودتر از دیگران آن را تجربه می کنند.

به طور کلی ژنتیک نقش کلیدی در سفید شدن زودرس موها در دهه 20 سالگی دارد. برخی شواهد نشان می‌دهند که ژن‌ها خاصی در بدن وجود دارند که مسئول سفیدی زودرس مو هستند.

به عنوان مثال، مطالعه ای که در سال 2022 در مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان منتشر شد، اشاره کرد که اگر والدین شما قبل از 30 سالگی موهایشان سفید شده است، 3 تا 5 برابر احتمال اینکه موهای شما نیز در معرض سفیدی زودرس قرار بگیرد، بیشتر است.

5- موخوره

موخوره یا همان شکاف در انتهای نوک موها زمانی اتفاق می افتد که نوک موهای شما خشک، شکسته و فرسوده می شود.

موخوره دلایل زیادی دارد، از جمله:

حالت دادن بیش از حد مو با گرما: استفاده مکرر از سشوار، اتو مو و بابلیس باعث ضعیف شدن مو شده و منجر به خشکی و ایجاد مو خوره می شود.

درمان های شیمیایی: رنگ کردن، صافی یا فرهای دائم مو می تواند به کوتیکول آسیب برساند و آن را بیشتر مستعد شکافتن کند.

کمبود رطوبت: موهای خشک در معرض موخوره بیشتری هستند. عدم استفاده از نرم کننده ها یا روغن تراپی ساقی مو می تواند منجر به موخوره شود.

شستشوی بیش از حد: شستن بیش از حد موها باعث از بین رفتن روغن های طبیعی آن می شود که منجر به خشکی و موخوره می شود.

برس زدن یا شانه زدن خشن: برس زدن خشن و محکم موها به خصوص زمانی که مو خیس است، می تواند منجر به شکستگی ساقه مو و موخوره شود.

آسیب محیطی: قرار گرفتن در معرض آفتاب، باد و آلودگی می تواند موها را ضعیف کرده و باعث موخوره شود.

استفاده از محصولات موی نامناسب: شامپوها و نرم کننده های حاوی مواد شیمیایی یا الکل های خشن می توانند موها را خشک کرده و آن ها را در برابر موخوره آسیب پذیرتر کنند.

کوتاه نکردن منظم موها: کوتاه نکردن منظم نوک موها باعث می شود تا نوک های موهایی که موخوره دارد و دارای شکاف است به سمت بالا حرکت کند و مو خوره را شدیدتر کند.

موخوره قابل درمان نیست و تنها راه خلاصی از شر آن کوتاه کردن دوره ای نوک موها است، اما همانطور که در بالا درباره علل ایجاد موخوره گفتیم، در صورتیکه تغییری در نحوه رفتار با موهایتان ایجاد نکنید و عوامل ایجاد کننده مو خوره را کاهش ندهید، مجدد نیز گرفتار موخوره خواهید شد.

6- موی وز

یکی دیگر از رایج ترین مشکلات مو، داشتن موهای وز است. موی وز زمانی ایجاد می شود که لایه کوتیکول مو بالا می رود و اجازه می دهد رطوبت از آن عبور کند و در نتیجه تارهای مو را متورم می کند. این شرایط باعث می شود موها خشک، خشن و مستعد گره خوردن شوند.

عوامل مختلفی باعث وز شدن مو می شود که در درجه اول به ساختار مو و قرار گرفتن آن در معرض رطوبت مربوط می شود.

به طور کلی رایج ترین دلایل عبارتند از:

رطوبت: وقتی هوا مرطوب است، رطوبت به ساقه مو نفوذ می کند و باعث تورم آن و ایجاد وز می شود.

خشکی: موهایی که رطوبت ندارند معمولاً وز می شوند، زیرا موهای خشک رطوبت محیط را جذب می کنند و کوتیکول را بلند می کنند.

حالت دادن با گرما: استفاده بیش از حد از اتو مو یا سشوار می تواند موها را خشک کرده و به کوتیکول آسیب برساند و موها را بیشتر مستعد موخوره کند.

درمان های شیمیایی: فرآیند هایی مانند دکلره یا صاف کردن موها می توانند کوتیکول مو را ضعیف و زبر کنند و باعث ایجاد موخوره شود.

نوع مو: موهای مجعد یا موج دار به طور طبیعی خشک تر هستند و سریع وز می شوند.

مراقبت نامناسب از مو: استفاده از شامپوهای خشن، شستشوی بیش از حد یا خشک کردن خشن با حوله می تواند روغن طبیعی مو را از بین ببرد و وزی آن را بیشتر کند.

آسیب به کوتیکول مو: کوتیکول لایه بیرونی ساقه مو است و زمانی که بلند می شود یا آسیب می بیند رطوبت وارد مو می شود و باعث تورم و وزی مو می شود.

7- موی نازک

موی نازک به موهایی گفته می شود که تراکم یا حجم کمتری دارند، به این معنی که در مقایسه با افرادی که موهای ضخیم و حجیم دارند، تارهای کمتری روی پوست سر وجود دارد.

همچنین موی نازک را می توان ضخامت کم تارهای مو در نظر گرفت که به نسبت گذشته نازک تر شده است یا به صورت ژنتیکی موها از اول نازک بوده و ضخامت کمی داشته است.

داشتن موهای نازک لزوماً نشانه ای از مشکلات مو نیست و برخی افراد به صورت ژنتیکی موهای نازک تری دارند، اما اگر قبلا موهای ضخیم تر و پرپشت تری داشته اید و اکنون احساس می کنید موهایتان نازک شده است، پس این مشکل به دلایلی در بدنتان ایجاد شده است که باید درباره دلیل آن بیشتر بدانید. به طور کلی موهای نازک بیشتر در معرض مشکلاتی مانند شکستن، کم حجم دیده شدن و چرب شدن سریع هستند.

مهم ترین دلیل موهای نازک عبارتند از:

ژنتیک: ضخامت و تراکم طبیعی مو اغلب با ارث مشخص می شود.

افزایش سن: با افزایش سن، موها به دلیل تغییرات هورمونی نازک تر می شوند.

آسیب به مو: استفاده بیش از حد از ابزارهای حرارتی، درمان های شیمیایی یا دست زدن به مو می تواند به مرور زمان منجر به نازک شدن موها شود.

کمبود مواد مغذی: کمبود ویتامین ها و مواد معدنی مانند بیوتین، آهن و پروتئین می تواند به نازک شدن مو منجر شود.

تغییرات هورمونی: شرایطی مانند تنبلی تخمدان، عدم تعادل تیروئید یا بارداری می تواند بر ضخامت مو تأثیر می گذارند. همچنین تنبلی تخمدان و ریزش مو با یکدیگر مرتبط هستند.

استرس: سطوح بالای استرس می تواند منجر به ریزش و نازک شدن موها شود.

برخی داروها: برخی داروها، از جمله داروهایی که برای شیمی درمانی استفاده می شوند، می توانند باعث نازک شدن یا ریزش مو شوند.

8- موی آسیب دیده

داشتن موهای آسیب دیده نیز یکی از انواع مشکلات مو است که بیشتر خانم ها را به دلیل داشتن موهای بلند درگیر می کند. موهای آسیب دیده زمانی ایجاد می شود که کوتیکول مو (لایه بیرونی که از تار محافظت می کند.) ضعیف یا شکسته شود. این شرایط منجر به ایجاد موهایی کدر، خشن و مستعد شکستن و دارای موخوره می شود. موی آسیب دیده رطوبت را به خوبی حفظ نمی کند و خشک و شکننده به نظر می رسد و از طرفی حالت دادن با سشوار به آن دشوار است.

شایع ترین دلایل ایجاد موهای آسیب دیده عبارتند از:

حالت دادن بیش از حد با گرما: استفاده بیش از حد از اتوهای صاف کننده یا فر کننده و سشوار می تواند ساقه مو را ضعیف کرده و رطوبت آن را از بین ببرد و منجر به شکستگی تارهای مو شود.

درمان های شیمیایی: سفید کردن، رنگ کردن، فر کردن یا صاف کردن موها می تواند به کوتیکول مو آسیب برساند و مو را شکننده و مستعد موخوره کند.

شستن بیش از حد موها: شستن بیش از حد موها روغن طبیعی آن را از بین می برد و منجر به خشکی و آسیب دیدگی موها می شود.

برخورد خشن: برس زدن یا شانه کردن موهای خیس، استفاده از حوله های خشن یا بستن محکم مو در دم اسبی می تواند باعث آسیب مو شود.

عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش، باد، آلودگی و آب شور یا آب کلردار می تواند به مرور زمان به مو آسیب برساند.

کمبود مواد مغذی: کمبود مواد مغذی مانند پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی در رژیم غذایی می تواند مو را ضعیف کرده و آن را بیشتر در معرض آسیب قرار دهد.

جمع بندی

مشکلات مو، مثل خشکی، چربی بیش از حد، ریزش مو و… ممکن است برای همه ما ایجاد شود و این بخشی طبیعی از زندگی است. با این حال، درک علت این مشکلات به تلاش و آگاهی شما بر می گردد. در واقع این شما هستید که با افزایش اطلاعات و دانش خود می توانید درباره نگهداری بهتر از موهایتان یاد بگیرید و سلامت موهایتان را بیشتر از قبل کنترل کنید.

فراموش نکنید که داشتن موهای سالم نیازمند یک بدن سالم است، بنابراین یک رژیم غذایی متعادل، یک سبک زندگی بدون استرس و روتین های مراقبت از مو مناسب می تواند تفاوت قابل توجهی ایجاد کند و از ایجاد بسیاری از مشکلات مو پیشگیری کند.

از طرفی، زمانیکه موهای شما سالم هستند، نه تنها ظاهر زیباتری دارد، بلکه احساس خوبی به خودتان دارید. نسبت به مراقبت از موهای خود صبور، با پشتکار و مهربان باشید و مطمئن باشید که موهایتان با زیباتر و سالم تر شدن پاداش مراقبت های شما را خواهند داد.