ریزش مو یکی از مشکلات رایج مو می باشد که بیشتر در زنان و مردان بزرگسال رایج است، اما کودکان و نوجوانان نیز ممکن است آن را در طول زندگی خود تجربه کنند.

طبق اعلام آکادمی پوست آمریکا (AAD) ریزش روزانه بین 50 تا 100 تار مو طبیعی است. در واقع با حدود 100000 تار مو روی سر، این مقدار ریزش بسیار کم است. به طور کلی موهای جدید جایگزین موهای از دست رفته می شوند، اما همیشه این اتفاق نمی افتد و فرد به مرور موهای بیشتری از دست می دهد.

ریزش مو می تواند به تدریج در طی سال ها اتفاق بیفتد یا به طور ناگهانی فرد را درگیر کند. همچنین با توجه به علت اصلی ریزش مو، ریزش می تواند موقت یا دائمی باشد.

مهم ترین نشانه های ریزش مو

ریزش مو که در علم پزشکی به عنوان (آلوپسی) شناخته می شود، می تواند با علائم مختلفی همراه باشد، اما خب تشخیص نوع ریزش مو با توجه به علائم از آن چیزی که فکر می کنید، سخت تر است.

به طور کلی رایج ترین علائم ریزش مو عبارتند از:

باز شدن فرق سر: اگر فرق سر خود را باز کنید، ممکن است متوجه گشاد شدن خط فر سر و نازک شدن موها در این ناحیه شوید.

کاهش خط رویش مو: یکی از علائم ریزش مو بالاتر رفتن خط رویش مو در جلوی سر به ویژه در آقایان است.

موهای سست: پس از استفاده برس یا شانه خود ممکن است متوجه شوید که موهای بیشتری در برس جمع شده است. این موضوع می تواند یکی از نشانه های ریزش مو باشد.

تکه های طاس: ممکن است در سر خود لکه های طاس مانند که اندازه آنها می تواند با هم متفاوت باشد را مشاهده کنید. تعداد این نقاط طاس به مرور افزایش پیدا می کند.

گرفتگی فاضلاب: ممکن است متوجه شوید که هنگام دوش گرفتن دریچه فاضلاب حمام با موهای شما مسدود شده است.

درد یا خارش: اگر یک بیماری پوستی زمینه‌ای دارید که باعث ریزش موی شما می‌شود، ممکن است احساس درد یا خارش در پوست سر خود نیز داشته باشید.

انواع ریزش مو کدام است؟

یکی دیگر از راه های تشخیص ریزش مو این است که شما با انواع ریزش مو آشنا شوید. در واقع ریزش مو با توجه به دلیل زمینه ای که دارد می تواند در انواع مختلف و با علائم متفاوتی در بدن فرد بروز کند.

به طور کلی انواع ریزش مو عبارتند از:

1- آلوپسی آندروژنیک (طاسی با الگوی مردانه و الگوی زنانه)

آلوپسی آندروژنتیک شایع ترین نوع ریزش مو است و اغلب به عنوان طاسی با الگوی مردانه در مردان و طاسی با الگوی زنانه در زنان شناخته می شود. این وضعیت در درجه اول ژنتیکی است و تحت تأثیر هورمون ها، به ویژه دی هیدروتستوسترون (DHT) است. الگوی ریزش مو در مردان و زنان متفاوت است:

طاسی با الگوی مردانه: این نوع از ریزش مو در آقایان معمولاً با عقب رفتن خط رویش مو و نازک شدن موها در تاج سر شروع می شود. با گذشت زمان، طاسی این نواحی ممکن است تا زمانی که بیشتر موهای بالای سر از بین بروند، بیشتر شود.

طاسی با الگوی زنانه: این نوع از ریزش مو در زنان معمولاً به شکل نازک شدن مو در سراسر پوست سر اتفاق میفتد، اما برخلاف مردان، زنان به ندرت طاسی کامل را تجربه می کنند.

2- تلوژن افلوویوم

تلوژن افلوویوم نوعی ریزش موی موقت است و زمانی اتفاق می‌افتد که چرخه رشد طبیعی مو مختل شود. در این نوع ریزش مو، تعداد زیادی از فولیکول های مو پیش از موعد وارد فاز استراحت (تلوژن) می شوند و باعث ریزش مو شدید می شوند. این نوع ریزش مو اغلب به طور ناگهانی ظاهر می شود و در حالی که می تواند بسیار نگران کننده باشد، معمولا برگشت پذیر است.

3- آلوپسی آره آتا

آلوپسی آره آتا یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به اشتباه به فولیکول های مو حمله می کند و منجر به ریزش ناگهانی مو می شود. این بیماری می تواند منجر به ایجاد تکه های کوچک و گرد ریزش مو در پوست سر یا سایر قسمت های بدن مانند ریش ها در آقایان شود. آلوپسی آره آتا در موارد شدیدتر، ممکن است به آلوپسی توتالیس (ریزش تمام موهای سر) یا آلوپسی یونیورسالیس (ریزش تمام موهای بدن) تبدیل شود.

4- آلوپسی کششی

آلوپسی کششی زمانی اتفاق می‌افتد که مو تحت کشش دائمی قرار می‌گیرد و منجر به ریزش تدریجی مو می‌شود. این نوع ریزش مو بیشتر در افرادی دیده می شود که اغلب موهای خود را با مدل موی سفت مثل انواع بافت، ها دم اسبی یا گوجه ای می بندند. آلوپسی کششی اگر به موقع تشخیص داده شود، اغلب برگشت پذیر است، اما کشش طولانی مدت می تواند منجر به ریزش دائمی موها شود.

5- آناژن افلوویوم

آناژن افلوویوم نوعی ریزش مو است که در مرحله آناژن (مرحله رشد) چرخه مو رخ می دهد. این شکل از ریزش مو معمولاً در اثر آسیب به فولیکول های مو به دلیل داروها یا درمان هایی مانند شیمی درمانی ایجاد می شود. برخلاف سایر اشکال ریزش مو، آناژن افلوویوم منجر به ریزش ناگهانی و گسترده مو می شود که اغلب در مدت کوتاهی پس از شروع درمان رخ می دهد.

6- تریکوتیلومانیا

تریکوتیلومانیا (اختلال کشیدن مو) یک وضعیت روانی است که در آن افراد میل غیرقابل کنترلی برای کندن موهای خود دارند که اغلب منجر به ایجاد لکه های طاس بر روی سر می شود. این اختلال به طور معمول در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان دیده می شود. الگوی ریزش مو در تریکوتیلومانیا معمولاً نامشخص است و می تواند هر ناحیه ای از بدن را که در آن مو رشد می کند تحت تأثیر قرار دهد.

علت ریزش مو چیست؟

دلایل ریزش مو می تواند متفاوت باشد، اما به طور کلی مهم ترین آن ها عبارتند از:

هورمون‌ها: عدم تعادل هورمونی در بدن مانند سطوح غیر طبیعی آندروژن (هورمون‌های مردانه که معمولاً توسط مردان و زنان تولید می‌شوند) می تواند باعث ریزش مو هورمونی شود.

ژن‌: ژن هایی که هم از پدر و هم مادر به فرد می رسد، ممکن است بر استعداد فرد به طاسی الگوی مردانه یا زنانه تأثیر بگذارند.

استرس: استرس های عاطفی و فیزیکی مانند بیماری و زایمان می تواند باعث ریزش موی استرسی به طور موقت شود.

داروها: مصرف برخی داروها از جمله داروهای شیمی درمانی مورد استفاده در درمان سرطان، رقیق کننده های خون، مسدود کننده های بتا آدرنرژیک که برای کنترل فشار خون استفاده می شوند و قرص های ضد بارداری می توانند باعث ریزش موقت مو شوند.

آسیب به پوست سر: سوختگی، جراحات و اشعه ایکس می تواند باعث ریزش موی موقت شود. در چنین مواردی، معمولاً پس از بهبودی آسیب، رشد طبیعی مو برمی‌گردد، مگر اینکه جای زخم ایجاد شده فولیکول های مو را کاملا از بین برده باشد.

بیماری خود ایمنی: بیماری خود ایمنی نیز ممکن است باعث آلوپسی آره آتا شود. در آلوپسی آره آتا، سیستم ایمنی بدن به دلایل ناشناخته به فولیکول های مو حمله می کند و آن ها را از بین می برد و فرد دچار ریزش مو می شود.

مراقبت های نادرست: شامپو زدن زیاد، خشک کردن اشتباه مو، دکلره کردن و رنگ کردن مو می‌توانند با ضعیف و شکننده کردن موها به نازک شدن کلی مو منجر شوند. بافتن محکم موها، استفاده از بیگودی داغ و استفاده زیاد از اتو مو و سشوار نیز می تواند به مو آسیب برساند و آن را بشکند. با این حال، این روش ها باعث طاسی نمی شوند. در بیشتر موارد، اگر منبع مشکل از بین برود، موها به طور طبیعی رشد می کنند. با این حال، آسیب شدید به مو یا پوست سر گاهی اوقات باعث ایجاد لکه های طاسی دائمی می شود.

شرایط پزشکی: بیماری تیروئید، لوپوس، دیابت، کم خونی ناشی از فقر آهن، اختلالات خوردن می توانند باعث ریزش مو شوند. اغلب اوقات، زمانی که بیماری زمینه‌ای درمان می‌شود، موها برمی‌گردند، مگر اینکه جای زخم ایجاد شود. مانند برخی از اشکال لوپوس، لیکن پلان یا اختلالات فولیکولی.

رژیم غذایی نامناسب: رژیم های غذایی کم پروتئین یا رژیم غذایی با محدودیت شدید کالری نیز می توانند باعث ریزش موی موقت شود.

کمبود ویتامین: کمبود ویتامین های A، B، C، D و E و همچنین آهن و روی با ریزش مو مرتبط است.

رایج ترین روش های درمان ریزش مو

طیف وسیعی از گزینه های درمانی برای ریزش مو وجود دارد، اما بهترین درمان ریزش مو برای شما به این بستگی دارد که چه چیزی باعث ریزش موهایتان شده است.

به طور معمول، رایج ترین انواع ریزش مو با داروهای موضعی یا خوراکی درمان می شود. مانند:

1- داروهای بدون نسخه (OTC)

این داروها معمولاً از کرم‌ها، ژل‌ها، محلول‌ها یا فوم‌های موضعی تشکیل شده‌اند که مستقیماً روی پوست سر مالیده می شود. رایج ترین نوع این محصولات حاوی ماده ای به نام ماینوکسیدیل هستند.

2- داروهای تجویزی

داروهای تجویزی خوراکی مانند فیناستراید (پروپسیا) بیشتر به جلوگیری از ریزش موی آندروژنتیک به ویژه برای طاسی با الگوی مردانه کمک می کنند. این دارو علاوه بر کاهش ریزش مو به رشد موهای جدید نیز کمک می کند. همچنین اگر ریزش مو به دلیل بیماری خودایمنی باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها را تجویز کند.

3- درمان های جدیدتر ریزش مو

برخی از درمان های جدیدتر ریزش مو شامل لیزر درمانی، میکرونیدلینگ، پی آر پی و مزوتراپی نیز برای کاهش ریزش مو و رشد مجدد موها بسیار کمک کننده است.

راه های پیشگیری از ریزش مو

در حالیکه برخی از دلایل ریزش مو، مانند ژنتیک قابل پیشگیری نیستند، اما چندین روش برای جلوگیری از ریزش مو وجود دارد که می توانید برای محافظت از موها و کاهش احتمال ریزش آن ها استفاده کنید. این اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:

1- داشتن یک رژیم غذایی متعادل

دریافت مواد مغذی مناسب برای داشتن موهای سالم بسیار مهم است. غذاهای غنی از اسیدهای چرب امگا 3، آهن، روی و ویتامین‌های A، C، D و E را حتما در برنامه غذایی خود قرار دهید. غذاهایی مانند ماهی ‌های چرب، سبزیجات برگ‌دار، تخم‌ مرغ، آجیل و دانه‌ ها می‌توانند به تغذیه فولیکول‌های مو و رشد مجدد موها بسیار کمک کنند.

2- مدیریت استرس

استرس مزمن می تواند بر موهای شما تأثیر منفی بگذارد، بنابراین مدیریت استرس از طریق تکنیک هایی مانند یوگا، مدیتیشن و ورزش منظم می تواند احتمال ریزش مو ناشی از استرس را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. خواب کافی نیز برای حفظ سلامت مو بسیار مهم است.

3- استفاده از محصولات مناسب مو

شامپوها و نرم کننده هایی را انتخاب کنید که فاقد سولفات هستند و برای تقویت مو طراحی شده اند. از استفاده بیش از حد از ابزارهای حرارتی مانند سشوار، اتو مو و درمان های شیمیایی مانند انواع صافی ها خودداری کنید و همیشه هنگام حالت دادن به موهایتان از اسپری های محافظ حرارت مو استفاده کنید.

همچنین استفاده از یک روبالشی ابریشمی برای کاهش اصطکاک روی موهایتان در هنگام خواب می تواند به جلوگیری از وز شدن موها بسیار کمک کند.

4- عدم بستن مو به شکل سفت و محکم

از بستن مو به شکل دم اسبی و یا انجام بافت های سفت مو که می‌توانند کشش زیادی روی فولیکول‌ های مو وارد کرده و منجر به آلوپسی کششی شوند، خودداری کنید. در صورت امکان اجازه دهید موهایتان با هوا خشک شوند و یا در صورت لزوم از باد ملایم سشوار برای خشک کردن موها استفاده کنید.

5- ماساژ منظم پوست سر

ماساژ دادن پوست سر آن هم به طور منظم می تواند به بهبود گردش خون کمک کند، چرا که باعث تغذیه خوب فولیکول های مو می شود. همچنین می توانید از روغن های طبیعی مانند روغن نارگیل، روغن آرگان یا روغن کرچک برای تغذیه بیشتر موها در طول ماساژ استفاده کنید.

چه زمانی برای ریزش مو به پزشک مراجعه کنیم؟

بهتر است برای هر گونه ریزش مویی که دلیل آن را نمی دانید به یک پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید تا پزشک با بررسی دقیق تر علائم بتواند علت زمینه ای ریزش موهایتان را تشخیص داده و بهترین درمان را پشنهاد دهد.

همچنین در طی جلسه ویزیت و مشاوره، اگر هر یک از علائم غیرعادی زیر را داشتید با پزشک در میان بگذارید. از جمله:

• خستگی
• کاهش وزن بی دلیل
• تب
• تغییرات در حرکات روده
• بثورات یا سایر تغییرات پوستی روی پوست سر یا بدن
• جراحی های اخیر یا اقدامات پزشکی
• تغییر در رژیم غذایی و تغذیه
• هرگونه واکسیناسیون یا داروی جدید