ریزش مو هورمونی و موثرترین راه های درمان آن

گاهی عدم تعادل هورمون ها در بدن علت ریزش مو است و فرد را درگیر ریزش مو هورمونی می کند. به طور کلی هورمون ها نقش مهمی در تنظیم عملکردهای مختلف بدن از جمله چرخه رشد مو دارند و اگر مقدار آن ها در بدن تغییر کند، می توانند طیف وسیعی از مشکلات از جمله ریزش مو را ایجاد کنند.

در این مقاله به دلایل ایجاد ریزش مو هورمونی و بهترین راه های درمان و جلوگیری از این نوع ریزش مو پرداخته ایم.

ارتباط عدم تعادل هورمون ها و ریزش مو در بدن چیست؟

هورمون ها پیام رسان های شیمیایی هستند که توسط غدد موجود در سیستم غدد درون ریز تولید می شوند و عملکردهای مختلف بدن را تنظیم می کنند.

 

 

هورمون ها بر همه چیز از متابولیسم و ​​خلق و خو گرفته تا قدرت باروری و حتی چرخه رشد مو تأثیر می گذارند.

چرخه رشد مو از سه مرحله تشکیل شده است: آناژن (رشد)، کاتاژن (انتقالی) و تلوژن (استراحت) و هورمون ها در تنظیم این مراحل نقش اساسی دارند.

هنگامی که مقدار هورمون ها در بدن متعادل است، فولیکول های مو سیگنال های لازم را برای رشد و بازسازی دریافت می کنند، اما زمانیکه عدم تعادل هورمونی وجود دارد، چرخه رشد مو می تواند مختل شود و منجر به ریزش مو هورمونی و کاهش رشد موی جدید شود.

رایج ترین دلایل ریزش مو هورمونی

عوامل متعددی می توانند به عدم تعادل هورمونی و در نتیجه ریزش مو هورمونی منجر شوند، از جمله:

 

1- افزایش سن

با بالا رفتن سن، سطح هورمون ها به طور طبیعی در نوسان است، به خصوص در مراحل کلیدی زندگی مانند بلوغ، بارداری و یائسگی.

2- استرس

استرس مزمن باعث ترشح کورتیزول می شود. کورتیزول هورمونی است که می تواند تعادل سایر هورمون ها را مختل کند.

3- شرایط پزشکی

بیماری هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، اختلالات تیروئید و مشکلات غدد فوق کلیوی می توانند منجر به عدم تعادل هورمونی در بدن شوند.

4- داروها

مصرف برخی داروها، از جمله قرص های ضد بارداری و هورمون درمانی، می توانند سطوح هورمونی را در بدن تغییر دهند.

5- رژیم غذایی و سبک زندگی

رژیم غذایی نامناسب، ورزش نکردن و خواب ناکافی همگی می توانند به عدم تعادل هورمونی در بدن منجر شوند.

عدم تعادل چه هورمونی باعث ریزش مو هورمونی می شود؟

هورمون هایی که عدم تعادلشان در بدن باعث ریزش مو هورمونی می شوند، عبارتند از:

 

1- آندروژن ها

آندروژن ها به ویژه دی هیدروتستوسترون (DHT)، اغلب با آلوپسی آندروژنتیک که شایع ترین الگوی ریزش مو است، مرتبط می باشند. آندروژن ها هم در بدن زنان و هم مردان وجود دارد که عدم تعادل مقادیر آن در بدن می تواند باعث ریزش مو شود.

در واقع DHT مشتقی از هورمون تستوسترون است و به گیرنده های فولیکول های مو متصل می شود و باعث کوچک شدن آنها می شود. در نتیجه با گذشت زمان فاز آناژن یا رشد مو کوتاه می شود و در نهایت فولیکول ها به طور کلی تولید مو را متوقف می کنند.

ریزش مو آندروژنیک در مردان که به عنوان طاسی با الگوی مردانه هم شناخته می شود با عقب رفتن خط رویش مو و نازک شدن تاج سر مشخص می شود، اما در زنان ریزش مو آندروژنیک باعث نازک شدن موها و باز شدن فرق سر می شود.

2- استروژن

عدم تعادل در مقادیر استروژن در بدن نیز می تواند باعث ریزش مو هورمونی شود. استروژن یک هورمون زنانه است و نقش محافظتی در رشد مو دارد. البته استروژن در مقادیر بسیار کم نیز در بدن مردان وجود دارد و نقش مهمی در حفظ تراکم استخوان ها و تنظیم میل جنسی مردان دارد.

استروژن در بدن زنان فاز آناژن یا همان رشد مو را طولانی می کند و باعث رشد و حفظ موهای ضخیم و سالم می شود. به همین دلیل است که بسیاری از زنان موهایشان در دوران بارداری به دلیل مقادیر زیاد استروژن پرتر و درخشان تر می شود.

با این حال، سطح استروژن پس از زایمان و در دوران یائسگی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد که منجر به ریزش مو پس از زایمان یا نازک شدن موها در دوران یائسگی می شود.

کاهش ناگهانی استروژن اجازه می دهد تا تأثیر آندروژن ها، به ویژه DHT بر روی فولیکول های مو بیشتر شود و به ریزش مو در زنان کمک کند.

3- هورمون های تیروئید

یکی از دلایل ریزش مو هورمونی، عدم تعادل در مقادیر هورمون های تیروئیدی در بدن است.

غده تیروئید هورمون هایی را تولید می کند که متابولیسم بدن را تنظیم می کند و بر رشد مو نیز تأثیر می گذارد. کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) می تواند باعث ایجاد موهای خشک، شکننده و افزایش ریزش مو شود. همچنین پرکاری تیروئید (تیروئید پرکار) نیز می تواند باعث نازک شدن موها شود.

هنگامی که سیستم تیروئید کم کار می شود (مانند کم کاری تیروئید) متابولیسم بدن کند می شود و عملکردهای کمتر مهم در بدن بدن، مانند چرخه رشد مو به درستی کار نمی کند و فرد ریزش مو پیدا می کند.

در هر دو شرایط چرخه رشد طبیعی مو با کاهش یا افزایش سرعت مختل می شود و فرد ریزش مو قابل توجهی را تجربه می کند.

4- انسولین

عدم تعادل در مقادیر انسولین خون نیز می تواند یکی از علت های ریزش مو هورمونی باشد. هورمون انسولین برای تنظیم سطح قند خون ضروری است، اما در سلامت مو نیز نقش دارد. مقادیر بالای انسولین باعث ایجاد مقاومت سلول ها به انسولین و یا ایجاد شرایطی مانند تنبلی تخمدان و ریزش مو می شود که در نتیجه آن مقدار آندروژن در بدن زیاد می شود و همانطور که قبلا گفتیم این افزایش آندروژن می تواند باعث کوچک شدن فولیکول های مو و ریزش مو شود.

5- هورمون کورتیزول

کورتیزول هورمونی است که مقادیر زیاد آن در بدن می تواند باعث ریزش مو هورمونی شود. کورتیزول که معمولا به عنوان هورمون استرس شناخته می شود، توسط غدد فوق کلیوی تولید می شود.

استرس مزمن می تواند منجر به افزایش سطح کورتیزول بدن شود که در نتیجه آن عملکرد طبیعی فرآیند های مختلف بدن از جمله رشد مو مختل می شود.

در واقع سطوح بالای کورتیزول می‌تواند فولیکول‌های مو را مورد حمله قرار داده و آن ها را پیش از موعد وارد فاز تلوژن یا استراحت کند و در نتیجه منجر به تلوژن افلوویوم شود و موها به شدت ریزش پیدا کنند.

علائم ریزش مو هورمونی

رایج ترین علائم ریزش مو هورمونی عبارت است از:

1- نازک شدن تدریجی مو

موها به طور محسوسی نسبت به قبل نازک تر می شوند، به خصوص در قسمت تاج یا بالای سر

2- عقب رفتن خط رویش مو

عقب نشینی خط رویش مو اغلب در ریزش مو هورمونی مردانه با الگوی ریزش آلوپسی آندروژنتیک (طاسی با الگوی مردانه) دیده می شود. خط مو به تدریج به عقب حرکت می کند و قسمت بیشتری از پیشانی دیده می شود.

3- ایجاد نقاط طاس

ریزش مو هورمونی می تواند منجر به ایجاد لکه های طاسی کوچک در پوست سر به خصوص در مردان شود. این لکه ها در صورت عدم درمان می توانند به مرور زمان بیشتر شوند.

4- باز شدن فرق سر در زنان

ریزش مو هورمونی زنان با بازتر و پهن شدن فرق سر دیده می شود. در واقع این الگوی ریزش یکی از علائم رایج آلوپسی آندروژنیک زنانه است که اغلب با تغییرات هورمونی مرتبط است.

5- افزایش ریزش موها

افزایش ریزش موها به خصوص هنگام شستشو یا برس زدن یکی از نشانه های ریزش موی هورمونی است. این شرایط اغلب پس از زایمان یا در دوران یائسگی زیاد دیده می شود.

6- موهای خشک و شکننده

تغییرات هورمونی ممکن است بر ساختار و سلامت مو تأثیر بگذارد و موها ظاهری خشک و شکننده پیدا کنند.

7- تغییر در بافت مو

عدم تعادل هورمون ها در بدن می تواند منجر به تغییر در بافت مو شود و موها را وزتر، زبرتر یا حتی نازک تر از قبل کند.

8- ریزش مو در سایر قسمت های بدن

در حالیکه ریزش موی سر شایع تر می باشد، برخی افراد ممکن است بسته به نوع عدم تعادل هورمونی، متوجه نازک شدن یا ریزش مو در نواحی دیگر مانند ابروها یا موهای بدن شوند.

9- خارش یا تحریک پوست سر

برخی از افراد ممکن است خارش پوست سر یا تحریک آن را تجربه کنند و این موضوع می تواند نشانه ای از تحت تاثیر قرار گرفتن فولیکول های مو توسط تغییرات هورمونی باشد.

10- رشد آهسته مو

به دلیل عدم تعادل هورمونی، موها ممکن است کندتر رشد کنند و در نتیجه رشد مجدد موهای ریخته شده یا بلند شدن موهای قدیمی با کندی صورت بگیرد.

از کجا بفهمیم ریزش مو هورمونی است؟

با توجه به علائمی که برای ریزش مو هورمونی گفته شد، شاید بتوانید هورمونی بودن یا نبودن ریزش موهایتان را تشخیص بدهید، اما برای یک تشخیص دقیق بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

پزشک معمولا از طریق روش های زیر هورمونی بودن یا نبودن ریزش موهایتان را می تواند تشخیص دهد:

آزمایش هورمونی برای ریزش مو

پزشک با تجویز یک آزمایش خون هورمونی می تواند سطح هورمون های مختلف از جمله استروژن، تستوسترون، هورمون های تیروئیدی و کورتیزول را اندازه گیری کند.

معاینه دقیق پوست سر و تشخیص الگوی ریزش مو

پزشک با بررسی دقیق پوست سر و مو می تواند اطلاعات بیشتری در مورد علت ریزش مو پیدا کند و بفهمد آیا ریزش مو به دلیل عدم تعادل هورمونی است یا علت دیگری دارد.

درمان ریزش مو هورمونی

درمان های دارویی و پزشکی مختلفی برای ریزش مو هورمونی وجود دارد که پزشک پس از تشخیص نوع ریزش مو هورمونی، مناسب ترین درمان را پیشنهاد می کند.

موثرترین درمان های ریزش مو هورمونی عبارتند از:

1- ماینوکسیدیل

ماینوکسیدیل یک محلول موضعی است که با طولانی کردن فاز آناژن، رشد مو را تحریک می کند و بیشتر برای درمان آلوپسی آندروژنیک استفاده می شود.

2- فیناستراید

یک داروی خوراکی برای ریزش مو در مردان است که از تبدیل تستوسترون به DHT جلوگیری می کند و به کاهش تاثیر آندروژن ها بر فولیکول های مو کمک می کند.

3- درمان جایگزینی هورمونی (HRT)

برای زنانی که ریزش مو در دوران یائسگی را تجربه می‌کنند، HRT می‌تواند به تعادل سطح استروژن کمک کند و ریزش مو را کاهش دهد.

4- رژیم غذایی متعادل

داشتن یک رژیم غذایی غنی از ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه آهن، روی و بیوتین می تواند به سلامت موها کمک کند.

5- ورزش منظم

ورزش به تنظیم سطح هورمون ها کمک می کند، خطر ابتلا به بیماری هایی مانند مقاومت به انسولین را کم کرده و از سطح استرس بدن می کاهد.

6- مدیریت استرس

تمرین هایی مانند یوگا، مدیتیشن و خواب کافی می توانند سطح کورتیزول را کاهش دهند و در نتیجه ریزش موی ناشی از استرس را کم کنند.

درمان ریزش موی هورمونی با طب سنتی

برای کسانی که به دنبال درمان ریزش موی هورمونی با طب سنتی و طبیعی هستند، چندین روش وجود دارد:

1- نخل اره ای (Saw Palmetto)

تحقیقات نشان داده است که مکمل گیاهی نخل اره ای برای ریزش مو مفید است، چرا که می تواند سطح DHT را مانند فیناستراید کاهش می دهد و منجر به کاهش ریزش مو شود.

 

2- اسانس های روغنی

تحقیقات نشان داده است که اسانس های روغنی مانند رزماری، روغن نعناع فلفلی و اسطوخودوس وقتی روی پوست سر ماساژ داده می‌شوند، رشد مو را تحریک کرده و از ریزش موها کم می کنند.

3- ماساژ پوست سر

بررسی های علمی نشان داده است که ماساژ سر برای رشد مو تاثیرگذار است. در واقع ماساژ منظم پوست سر می تواند گردش خون در فولیکول های مو را بهبود بخشد و باعث رشد مو شود.

راه های جلوگیری از ریزش مو هورمونی

همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. در رابطه با مشکلات هورمونی و ریزش مو نیز اقداماتی وجود دارد که در صورت انجام آن ها می توانید تا حد زیادی ریزش مو هورمونی خود را کنترل کنید.

حفظ یک سبک زندگی متعادل

داشتن یک سبک سالم برای کاهش مشکلات هورمونی و ریزش مو بسیار کمک کننده است.

معاینات منظم پزشکی

انجام چکاپ های منظم و معاینات پزشکی می تواند به تشخیص زودهنگام هرگونه عدم تعادل هورمونی کمک کند و از ریزش شدید موها در اثر اختلالات هورمونی جلوگیری کند.

عادات سالم برای مراقبت از مو

داشتن روتین های سالم مراقبت از مو، مانند استفاده از محصولات ملایم مو و اجتناب از حالت دادن بیش از حد موها با حرارت، می‌تواند به قوی نگه داشتن مو و کاهش ریزش مو کمک کند.

جمع بندی

ریزش مو هورمونی به دلیل عدم تعادل هورمون ها در بدن یکی از دلایل رایج ریزش مو است که اغلب نادیده گرفته می شود. درک ارتباط بین هورمون ها و سلامت مو اولین قدم در رسیدگی به این موضوع است.

درمان های پزشکی، طب سنتی یا تغییر سبک زندگی همه راه های مختلفی برای بازگرداندن تعادل هومون ها در بدن و تقویت رشد مو است.

همچنین با اقدامات پیشگیرانه و داشتن عادات مثبت در سبک زندگی خود می توانید خطر ریزش مو هورمونی را کاهش دهید و موهای سالم تری داشته باشید.