ریزش مو در زنان امروزه بسیار شایع تر است و برخلاف اینکه در جامعه برای مردان کم مویی و طاسی طبیعی تر به نظر می رسد، این موضوع برای خانم ها بسیار سخت و ناراحت کننده است که موهای کمی داشته باشند و به مرور طاس شوند، به خصوص اگر جوان تر بوده و یا در شرایط آسیب پذیرتری قرار گرفته باشند.
ریزش مو در زنان با مردان کمی متفاوت تر به نظر می رسد. در واقع خانم ها ممکن است پس از مدتی متوجه شوند که فرق سر آن ها باز تر شده است یا زمانیکه موهای خود را دم اسبی می کنند، حجم کمتری از مو را دارند.
به طور کلی دلایل مختلف زیادی وجود دارد که ممکن است خانم ها را درگیر ریزش مو کند. از جمله:
- ژنتیک
- شرایط سلامتی
- تغییرات هورمونی
- فشارهای عصبی
گزینه های درمانی ریزش مو در زنان نیز معمولاً به علت آن بستگی دارد. همچنین هر درمان با توجه به الگو و محل ریزش مو متفاوت است. خوشبختانه بیشترین علل ریزش مو در زنان قابل درمان است، اما ممکن است شرایطی باشد که ریزش مو قابل درمان نباشد!
در ادامه، علل رایج ریزش مو در زنان و بهترین روش های درمان و جلوگیری از ریزش مو در خانم ها را بررسی خواهیم کرد.
علائم ریزش مو در زنان
طبق اعلام آکادمی پوست آمریکا، اکثر مردم روزانه بین 50 تا 100 تار مو از دست می دهند. در روزهایی که موهای خود را می شویید، ممکن است تا 250 تار مو هم از دست بدهید.
اما اگر خیلی بیشتر از این مقدار مو از دست می دهید و یا احساس می کنید اندازه موهای از دست رفته رویش مو ندارید، در این صورت درگیر ریزش مو هستید.
به طور کلی اگر علائم زیر را دارید، درگیر ریزش مو هستید:
- وقتی موهای خود را شانه می کنید یا برس می زنید، تارهای زیادی از موهایتان در برس جمع می شود.
- موهای زیادی را روی بالش، حوله، لباس یا در حمام می بینید.
- موهای شما نازک تر به نظر می رسند.
- پوست کف سرتان بیشتر دیده می شود.
- وقتی موهایتان را دم اسبی می بندید، حجم کمتری نسبت به قبل پیدا کرده اند.
انواع ریزش مو در زنان
ریزش مو در زنان انواع مختلفی دارد که می تواند در طی سال های زندگی رخ بدهد. اما به طور کلی انواع ریزش مو در زنان عبارت است:
1- ریزش مو ارثی
شایع ترین نوع ریزش موی زنان در سراسر جهان، طاسی با الگوی زنانه است که به آن آلوپسی آندروژنتیک نیز گفته می شود. این نوع ریزش مو دارای منشا ژنتیکی قوی است و می تواند از مادر یا پدر شما به ارث برسد. به این بیماری در مردان طاسی با الگوی مردانه می گویند.
ریزش مو آندروژنیک معمولا زمانی اتفاق می افتد که شما در اواخر دهه 50 یا 60 زندگی خود هستید، اما ممکن است از اواخر نوجوانی متوجه آن شوید و هر چه زودتر شروع شود، جدی تر است. تغییرات هورمونی در دوران یائسگی نیز می تواند به این نوع طاسی کمک کند.
با این نوع ریزش مو، فولیکول های مو به تدریج کوچک شده و چرخه رشد کوتاه می شود. در این شرایط ریزش مو دارید، اما رویش مو کمتر است و همچنین موهای جدید ریزتر و نازکتر میشوند. همچنین پس از مدتی برخی از فولیکول ها ممکن است تولید مو را متوقف کنند.
به طور کلی خیلی بعید است با طاسی الگوی زنانه، تمام موهای خود را از دست بدهید، اما بدون درمان، علائم آن در طول زمان بدتر می شوند.
2- آلوپسی آره آتا
الوپسی آره آتا در خانم ها که به آن ریزش موی سکه ای هم گفته می شود، نوعی از ریزش مو در خانم ها و هم آقایان است که مو به طور ناگهانی در سر ریزش پیدا می کند که معمولاً در اثر این ریزش مو یک یا چند تکه طاسی گرد مانند در کف سر ایجاد می شود.
3- آلوپسی سیکاتریسیل
یک نوع نادر از ریزش مو در زنان و مردان آلوپسی سیکاتریسیل است که به آن آلوپسی اسکار هم گفته می شود. در این نوع بیماری فولیکول های مو در اثر نوعی التهاب از بین می روند و در جای فولیکول ها، بافت اسکار و زخم مانند ایجاد می شود و پس از ایجاد بافت اسکار، موهای جدید دیگر نمی توانند رشد کنند.
4- آلوپسی کششی
آلوپسی کششی نوعی از ریزش مو است که در اثر کشش و وارد کردن فشار بیش از حد به تارهای مو اتفاق می افتد. این نوعی آلوپسی است منشا ژنتیکی یا هورمونی ندارد. در آلوپسی کششی کشیدن یا فشار دادن روی مو نه تنها باعث ریزش مو می شود بلکه اگر به طور منظم تکرار شود، آسیب به مو ها می تواند غیر قابل برگشت باشد. بستن موها به شکل محکم یا انجام بافت های سفت مو از دلایل رایج الوپسی کششی است.
5- آناژن افلوویوم
آناژن افلوویوم در خانم ها برای ریزش مویی است که توسط داروهایی که به فولیکولهای مو آسیب می رسانند، ایجاد میشود. پرتودرمانی و شیمیدرمانی سرطان میتواند برای فولیکول های مو سمی باشد و باعث ریزش موها در چند هفته اول پس از شروع درمان شود. رشد مجدد مو معمولاً در عرض چند ماه پس از اتمام درمان شروع می شود.
6- تلوژن افلوویوم
هنگامی که تعداد زیادی فولیکول به فاز تلوژن یا دوره استراحت می رسند، اما مرحله رشد فعال را دوباره شروع نکنند، تلوژن افلوویوم اتفاق می افتد. بنابراین وقتی موها ریخته می شوند، موهای جدید جایگزین نمی شوند.
تلوژن افلوویوم در خانم ها می تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
- ابتلا به برخی از بیماری ها
- استرس
- رژیم غذایی کم ویتامین یا فاقد مواد معدنی خاص
- مصرف برخی داروها
- تغییرات هورمونی
تلوژن افلوویوم معمولاً باعث ریزش تمام موهایتان نمی شود و اغلب موقتی است، اما گاهی اوقات می تواند ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد.
مهم ترین دلایل ریزش مو در زنان
قبل از اینکه بفهمیم چرا موهایمان می ریزند، باید بدانیم که اصلا مو چگونه رشد می کند.
رشد مو در چرخه ای رخ می دهد که شامل سه فاز یا مرحله است:
- آناژن (مرحله رشد)
- کاتاژن (مرحله انتقالی)
- تلوژن (مرحله استراحت)
عوامل مختلفی از جمله سن، ژنتیک و سلامت بر این چرخه تأثیر میگذارند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
1- عوامل ژنتیکی
یکی از شایع ترین علت های ریزش مو در خانم ها ژنتیک است. اگر سابقه خانوادگی ریزش مو داشته باشید، شما هم بسیار مستعد ریزش مو هستید. در واقع ژن های خاص مسئول ریزش مو را می توان از هر یک از والدین به ارث برد. به عنوان مثال الوپسی آره آتا یک بیماری خود ایمنی است که در افراد مستعد بله لحاظ ژنتیکی رخ می دهد و عوامل محیطی در ایجاد و پیشرفت بیماری نیز نقش دارند.
2- طاسی با الگوی زنانه
طاسی با الگوی زنانه که به عنوان آلوپسی آندروژنتیک زنانه یا ریزش مو با الگوی زنانه نیز می گویند، نوع خاصی از ریزش موی ارثی در زنان است و با یک الگوی مشخص از نازک شدن مو به دلیل عوامل ژنتیکی و هورمونی مشخص می شود.
این نوع ریزش مو تحت تأثیر عوامل ژنتیکی مشابه ریزش موی ارثی است، اما نحوه ظاهر شدن آن در زنان به دلیل تفاوت های هورمونی با مردان متفاوت است.
در واقع سطح استروژن که در زنان بالاتر است، به مقابله با اثرات آندروژن ها بر فولیکول های مو کمک می کند و زمانیکه سطح استروژن در نوسان است. به عنوان مثال، در دوران یائسگی تاثیر آندروژن ها می تواند افزایش یابد و این موضوع منجر به نازک شدن موها در سنین بالاتر و ریزش مو شود.
برخلاف مردان، زنانی که دارای الگوی طاسی زنانه هستند، معمولاً دچار کاهش خط رویش مو یا طاسی کامل نمی شوند.
در ریزش مو آندروژنتیک با الگوی زنانه، نازک شدن مو عمدتا در قسمت بالایی و تاج سر اتفاق می افتد و خط رویش مو در جلو سر معمولا دست نخورده باقی می ماند.
3- یائسگی و ریزش مو
تغییرات هورمونی مرتبط با یائسگی، می تواند منجر به ریزش مو هورمونی شود. در دوران یائسگی بدن زنان مقدار کمتری استروژن و پروژسترون تولید می کند و از آنجاییکه این هورمون ها به رشد سریع مو کمک می کنند و باعث می شوند مو برای مدت طولانی تری روی سر باقی بماند، کمبودشان می تواند منجر به ریزش مو در زنان شود.
هنگامی که سطح استروژن و پروژسترون در دوران یائسگی کاهش می یابد، موها کندتر رشد می کنند و بسیار نازک می شوند. کاهش این هورمون ها همچنین باعث افزایش تولید آندروژن یا گروهی از هورمون های مردانه می شود. آندروژن ها فولیکول های مو را کوچک می کنند و در نتیجه باعث ریزش مو در سر می شوند.
4- ریزش مو در بارداری
هم مردان و هم زنان به طور متوسط روزانه 50 تا 100 تار مو از دست می دهند. در دوران بارداری، افزایش سطح استروژن چرخه طبیعی ریزش فولیکول های مو را کند می کند. در نتیجه، برخی از زنان ممکن است در دوران بارداری موهای کمتری از دست بدهند، اما همیشه اینطور نیست.
برخی از زنان ممکن است به دلیل استرس یا شوک ناشی از شنیدن خبر بارداری خود دچار نازک شدن و ریزش مو شوند. این وضعیت تلوژن افلوویوم نامیده می شود و تعداد کمی از زنان را در دوران بارداری تحت تاثیر قرار می دهد.
سه ماهه اول باداری ممکن است بدن را تحت فشار قرار دهد، زیرا تعادل هورمون ها به طور چشمگیری برای حمایت از کودک در حال رشد تغییر می کند. در این شرایط داشتن استرس ممکن است تعداد بیشتری از موهای سر شما را وارد فاز تلوژن یا استراحت چرخه مو کند. بنابراین، به جای ریزش متوسط 100 تار مو در روز، ممکن است 300 تار مو در روز از دست بدهید.
5- ریزش مو در زنان پس از زایمان
یک علت ریزش شدید مو در زنان می تواند نوسانات هورمونی پس از زایمان باشد. هورمون های بارداری باعث می شوند که بسیاری از موها در مرحله رشد یا آناژن به طور ناگهانی وارد فاز استراحت (تلوژن) شوند. در واقع در سه ماهه آخر بارداری، سطح هورمون استروژن در بدن افزایش می یابد. این موضوع از ریزش معمولی مو جلوگیری می کند و در این مدت ممکن است متوجه شوید که موهایتان شاداب و پرپشت تر شده است.
پس از زایمان، سطح استروژن کاهش می یابد و در نتیجه تعداد زیادی از موها وارد فاز استراحت رشد مو شوند و پس از چند ماه این موهای موجود در فاز استراحت، شروع به ریزش می کند.
خوشبختانه ریزش مو بعد از زایمان در زنان دائمی نیست. در واقع موها به مرور و تا قبل از یک سالگی کودک به الگو رشد طبیعی خود بر می گردد.
البته اگر موهای شما همچنان بعد از یک سال از زایمان، نازک تر شده است یا به نظر نمی رسد که دوباره رشد کند، حتما در این مورد با پزشک متخصص مشورت کنید.
6- مشکلات تیروئید
هم کم کاری تیروئید و هم پرکاری تیروئید می توانند از دلایل ریزش مو در زنان باشند. غده تیروئید بسیاری از عملکردهای بدن از جمله رشد مو را تنظیم می کند، بنابراین هرگونه عدم تعادل می تواند بر سلامت مو تأثیر بگذارد.
تقریباً در 50 درصد افراد مبتلا به پرکاری تیروئید و 33 درصد با کم کاری تیروئید، ریزش مو مشاهده می شود.
7- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
تنبلی تخمدان و ریزش مو یکی دیگر از علل رایج ریزش مو در زنان است. سندرم تخمدان پلی کیستیک یا همان تنبلی تخمدان، یک اختلال هورمونی است که می تواند باعث ریزش مو در خانم ها شود.
زنان مبتلا به PCOS اغلب به دلیل افزایش سطح آندروژن ها (هورمون های مردانه) ریزش مو آندروژنیک را تجربه می کنند. در واقع آندروژن ها که اغلب به عنوان هورمون های مردانه شناخته می شوند هم در مردان و هم در زنان وجود دارند.
در زنان آندروژن ها به مقدار کم توسط تخمدان ها و غدد فوق کلیوی تولید می شوند. آندروژن ها شامل هورمون هایی مانند تستوسترون هستند.
از آنجاییکه زنان مبتلا به تنبلی تخمدان اغلب دارای سطوح بالاتری از آندروژن نسبت به حالت عادی هستند، این عدم تعادل هورمونی می تواند منجر به علائم مختلفی از جمله ریزش مو در آن ها شود.
8- کمبود مواد مغذی در بدن
کمبود مواد مغذی می تواند یک علت ریزش مو شدید در زنان باشد. موهای شما برای رشد به مواد مغذی مناسب نیاز دارند. کمبود ویتامین ها و مواد معدنی مانند آهن، ویتامین D و بیوتین می تواند منجر به ریزش مو شود.
به عنوان مثال کمبود آهن یکی از علل شایع ریزش مو به خصوص در زنان است. سطوح پایین آهن می تواند چرخه رشد مو را مختل کند و منجر به افزایش ریزش و نازک شدن مو شود.
9- مصرف برخی داروها و ریزش مو
مصرف برخی داروها در زنان و مردان باعث ریزش مو می شود:
شیمی درمانی
داروهای شیمی درمانی سلول های سرطانی که به سرعت تقسیم می شوند را هدف قرار می دهند، اما سایر سلول های بدن که به سرعت تقسیم می شوند، از جمله فولیکول های مو را نیز تحت تاثیر قرار می دهند و این موضوع منجر به ریزش مو شدید در نتیجه انجام شیمی درمانی می شود.
مصرف سایر داروها
برخی از داروها، مانند داروهای آرتریت، افسردگی و بیماری های قلبی می توانند عوارض جانبی از جمله ریزش مو داشته باشند.
همچنین سایر درمان های پزشکی، از جمله پرتودرمانی و برخی داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی بدن نیز میتوانند علت ریزش شدید مو در زنان باشند.
10- استرس روانی و فیزیکی
سطح بالای استرس در زنان می تواند باعث ایجاد نوعی ریزش مو به نام تلوژن افلوویوم شود که در این نوع ریزش، موها زودتر از موعد وارد فاز استراحت شده و می ریزند. همچنین استرس فیزیکی ناشی از جراحی، بیماری یا کاهش وزن قابل توجه نیز می تواند منجر به ریزش مو شود. بدن در این مواقع عملکردهای حیاتی را بر رشد مو اولویت می دهد.
11- حالت دادن به مو
استفاده مکرر از ابزارهای حالت دهنده حرارتی مانند سشوار و اتو مو و همچنین استفاده از مواد شیمیایی مانند رنگ کردن و کراتین کردن می تواند مو را ضعیف کرده و باعث شکستن و ریزش آن شود.
12- بستن موها به شکل سفت و محکم
انجام زیاد و مکرر مدل هایی که موها را میکشد، مانند دم اسبی یا مدل مو گوجه ای یا انجام برخی از شینیون ها میتواند باعث آلوپسی کششی شوند که در این نوع ریزش مو از ریشه کنده می شود و جای آن موی جدیدی رشد نمی کند.
13- رژیم غذایی ضعیف
یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین ها و مواد معدنی برای داشتن موهای سالم بسیار مهم است. یک رژیم غذایی فاقد پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی کافی می تواند منجر به ریزش مو شود.
14- مصرف سیگار و الکل
هم سیگار کشیدن و هم مصرف زیاد الکل می تواند بر سلامت مو تأثیر منفی بگذارد و منجر به ضعیف شدن مو و افزایش ریزش مو شود.
15- آلودگی محیطی و آسیب به موها
آلاینده های محیطی می توانند به پوست سر و مو آسیب برسانند و منجر به ریزش مو شوند. در واقع آلاینده ها می توانند باعث التهاب و استرس اکسیداتیو روی فولیکول های مو شوند.
16- ریزش مو فصلی در خانم ها
تغییر در فصول نیز می تواند بر سلامت مو تأثیر بگذارد. برخی از افراد در فصول خاصی به دلیل تغییر در سطح آب و هوا و رطوبت، ریزش موی بیشتری را تجربه می کنند.
روش های جلوگیری از ریزش مو در زنان
در ادامه به بهترین روش های جلوگیری از ریزش مو خانم ها اشاره می کنیم:
1- داشتن روتین مراقبت از مو
یک روتین مراقبت از مو می تواند به حفظ سلامت مو کمک کند. در واقع این روتین مراقبتی می تواند شامل شستن ملایم موها با شامپوی مناسب، روغن تراپی مو، ماساژ پوست سر، اجتناب از استفاده بیش از حد از سشوار و اتو مو و… باشد.
2- داشتن یک رژیم غذایی کامل برای موها
داشتن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی ضروری می تواند باعث سلامت مو شود. غذاهای سرشار از پروتئین، آهن و ویتامین ها به ویژه مفید هستند.
چه زمانی باید برای ریزش مو به پزشک مراجعه کرد؟
اگر متوجه ریزش موی ناگهانی یا بیش از حد، لکه های طاسی شدید و یا اگر ریزش مو با علائم دیگری همراه است، حتما باید توسط یک پزشک متخصص ویزیت شوید.
در طول ویزیت، پزشک معمولاً یک سرگذشت پزشکی از شما می گیرد، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و ممکن است آزمایش خون، سونوگرافی تخمدان و رحم یا نمونه برداری از پوست سر را برای تعیین علت ریزش مو تجویز کند.
نتیجه
ریزش مو در زنان می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد از ژنتیک و تغییرات هورمونی گرفته تا کمبودهای تغذیه ای و شرایط پزشکی باشد.
فهمیدن علت زمینه ای برای درمان و پیشگیری موثر بسیار مهم است. با اتخاذ روش های مراقبت از موی سالم، حفظ یک رژیم غذایی متعادل و در صورت نیاز به دنبال کمک حرفه ای، زنان می توانند ریزش مو را مدیریت کرده و سلامت موهای خود را حفظ کنند.
