علت ریزش مو آندروژنیک در زنان و درمان‌های مؤثر

ریزش مو آندروژنیک در زنان (به انگلیسی: Female pattern hair loss) که به اختصار به آن (FPHL) یا ریزش مو با الگوی زنانه نیز گفته می شود یک نوع بسیار رایج از انواع ریزش مو در خانم ها است.

از استرس گرفته تا رژیم غذایی، دلایل زیادی برای ریزش مو در زنان وجود دارد، اما علت شماره یک همین ریزش مو آندروژنیک است.

ریزش مو در خانم ها اغلب با مشکلات عاطفی و روانی بیشتری همراه است، چرا که خانم ها برخلاف آقایون از لحاظ اجتماعی نمی پذیرند موهای خود را از دست بدهد و همین موضوع به شدت بر سلامت روانی و کیفیت زندگی آن ها اثر منفی دارد.

به همین جهت در این مقاله به بررسی علل، علائم و درمان های ریزش مو آندروژنیک در زنان می پردازیم و از همه مهم تر کارهایی که می توانید برای کنترل یا جلوگیری از آن انجام دهید را توضیح خواهیم داد.

پس با ما همراه باشید.

ریزش مو آندروژنیک در زنان چیست؟

ریزش مو آندروژنیک در زنان نوعی ریزش موی ارثی است که در زنان اتفاق می افتد.

بر خلاف ریزش موی مردانه که محل ریزش معمولاً محدود به شقیقه ها و تاج سر است، در ریزش مو با الگوی زنانه موهای کف سر به صورت یکنواخت شروع به نازک شدن و ریزش می کنند.

در ریزش مو زنانه، ریزش مو در ابتدا با باز شدن فرق سر و در نهایت نازک شدن کل موها و ریختن آن ها همراه است و به مرور موها آنقدر نازک می شوند که فرد می تواند پوست سر خود را ببینید.

این نوع ریزش مو در خانم ها زمانی اتفاق می افتد که فولیکول های مو به هورمون های بدن واکنش نشان می دهند. ماهیت دقیق رابطه بین هورمون‌ ها، فولیکول‌های مو و ژن‌ها در این نوع الگوی ریزش هنوز در حال مطالعه است، اما متخصصان توافق دارند که اینها عوامل کلیدی تعیین‌کننده ریزش مو آندروژنیک در خانم ها می باشد.

مراحل ریزش مو آندروژنیک زنانه

ریزش مو الگوی زنانه برای همه زنان به روشی مشابه پیشرفت می کند و معمولاً به 3 مرحله مجزا طبقه بندی می شود و در مقیاسی به نام لودویگ نشان داده می شود:

 

 

🔸مرحله 1: نازک شدن مو در بالای سر به ویژه در اطراف قسمت فرق سر. در این مرحله این میزان از کم پشتی مو را می توان با برخی مدل موها پوشاند.

 

 

🔸مرحله 2: با پیشرفت ریزش مو، پوست سر بیشتر از قبل قابل مشاهده است و فرق سر به میزان قابل توجهی باز و کم پشت شده است.

 

 

🔸مرحله 3: ریزش موی گسترده در قسمت بالای سر که به وضوح قابل مشاهده است. همچنین ممکن است نواحی تحت تأثیر ریزش موی الگوی زنانه کاملاً طاس شده باشد. (اگرچه رشد مو ممکن است در اطراف و پشت سر خوب باشد.)

دلایل اصلی ریزش موی آندروژنیک زنان

علل اصلی ریزش مو زنانه عبارتند از:

 

1- ژنتیک

به نظر می رسد که دلیل اصلی ریزش مو آندروژنیک زنانه ناشی از ژنتیک باشد. البته رمزگذاری ژنتیکی دقیقی که منجر به این وضعیت می شود هنوز مشخص نیست، اما تحقیقات نشان می دهد که ژن آروماتاز که مسئول تبدیل آندروژن های مختلف به استروژن (معمولا تستوسترون به استرادیول) در فولیکول مو است، ممکن است در ریزش موی الگوی زنانه نقش داشته باشد.

2- هورمون ها

هورمون‌ها به‌ ویژه آندروژن ‌ها که مسئول ایجاد ویژگی ‌های جنسی مردانه هستند نیز در ریزش موی اندروژنیک زنان نقش دارند.

بدن زنان نیز تستوسترون تولید می کند (البته در مقادیر کمتر از مردان) که برای تولید دی هیدروتستوسترون (DHT) متابولیزه می شود. DHT به گیرنده های آندروژن در فولیکول های مو متصل می شود و باعث کوچک شدن آنها و توقف تولید و رشد مو می شود.

البته بدن زنان تستوسترون کمتری تولید می کند و بنابراین سطوح پایین‌تری از DHT را دارند و همین موضوع می تواند توضیح دهد که چرا زنان نسبت به مردان کمتر مستعد طاسی هستند.

3- سن

با بالا رفتن سن شانس ابتلا به ریزش مو آندروژنیک افزایش پیدا می کند. حدود یک سوم از خانم ها ریزش مو با الگوی زنانه را در مقطعی از زندگیشان تجربه می کنند و حدود دو سوم خانم های یائسه نیز نازک شدن موها یا ریزش کامل مو را تجربه می کنند.

چه خانم هایی در معرض ابتلا به ریزش مو آندروژنیک هستند؟

ریزش مو آندروژنیک زنانه می‌تواند برای همه‌ی خانم ها اتفاق بیفتد، اما احتمال وقوع آن در خانم هایی که سابقه خانوادگی طاسی دارند و یائسه می شوند، بیشتر است.

دلیل این موضوع به کاهش سطح استروژن‌ها پس از یائسگی ارتباط دارد، چرا که استروژن‌ها نقش مهمی در حفظ و رشد مو دارند.

علاوه بر سابقه خانوادگی و یائسگی، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا به ریزش موی الگوی زنانه را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید (اشعه UV) بیش از 16 ساعت در هفته

چگونه ریزش مو با الگوی زنانه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص ریزش موی الگوی زنانه، باید به یک پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید و پزشک از طریق پرسیدن سوالاتی درباره وضعیت سلامتی و سبک زندگی شما و همچنین بررسی موها و پوست سرتان، علت ریزش مو را می تواند تشخیص دهد.

سوالات مربوط به سبک زندگی شامل رژیم غذایی، وضعیت پزشکی، سلامت روان و سلامت عمومی شما می‌شوند.

این سوالات به پزشک کمک می‌کنند تا به وجود مشکلات احتمالی مانند اختلالات تغذیه‌ای، استرس بالا یا بیماری‌های خودایمنی که ممکن است عامل ریزش مو باشند، پی ببرد.

گاهی اوقات، ریزش مو ناشی از شستشوی نامناسب مو یا استفاده از روش‌های آسیب‌زا در حالت‌دهی به مو مانند فر کردن یا اکستنشن است.

اگر پزشک هیچ مشکلی در وضعیت‌ پزشکی یا سبک زندگیتان پیدا نکند، پوست سرتان را از نظر علائم ریزش موی الگوی زنانه بررسی خواهد کرد.

پس اولین و مهم ترین قدم در مسیر تشخیص ریزش مو آندروژنیک در زنان مراجعه به پزشک است.

درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان

ریزش مو با الگوی زنانه متاسفانه درمان دائمی ندارد و قابل برگشت است، اما برخی درمان ها می توانند پیشرفت این بیماری را کند یا متوقف کنند که بهترین درمان ها برای آن عبارتند از:

1- ماینوکسیدیل

ماینوکسیدیل یکی از موفق ترین داروهای پیشگیری از ریزش مو در بازار است که برای تحریک رشد مو استفاده می شود.

این محلول موضعی روی پوست سر مالیده می شود و جریان خون را در فولیکول های مو افزایش می دهد.

تحقیقات نشان داده است که ماینوکسیدیل ریزش مو را در افرادی که دچار ریزش مو آندروژنیک زنانه هستند، کاهش می دهد.

با اینکه ماینوکسیدیل یک درمان موفق برای ریزش مو زنانه است، اما برخی تحقیقات نشان داده است که مصرف آن باعث رشد بیش از حد موهای صورت و یا بدن زنان نیز می شود.

2- شامپوهای ضد ریزش مو

برخی شامپوهای درمانی می توانند برای کنترل ریزش موی زنانه مفید باشند که بهترین آن ها عبارتند از:

🔹شامپو کتوکونازول: کتوکونازول یک درمان ضد قارچی برای مو است و می تواند مشکلات پوست سر مانند شوره سر و درماتیت سبورئیک را درمان کند.

🔹شامپو کافئین: بررسی ها نشان داده است که شامپوی حاوی کافئین وقتی برای مدت طولانی روی پوست سر می ماند، ریزش مو را کند می کند.

🔹شامپو ماینوکسیدیل: ماینوکسیدیل یک درمان رایج ریزش مو است و در برخی از شامپوها برای تقویت رشد مو استفاده می شود.

استفاده از این محصولات می تواند مفید باشد، اما فقط با استفاده از این شامپوها نتایج چشمگیری نمی بینید. بنابراین توصیه می کنیم برای درمان این مشکل حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.

3- داروهای ضد آندروژن

داروهای ضد آندروژن مثل اسپیرونولاکتون، سیپروترون، فیناستراید و دوتاستراید می‌توانند به کاهش علائم ریزش موی الگوی زنانه کمک کنند. این داروها با مهار هورمون‌های مردانه (آندروژن‌ها) که عامل اصلی ریزش مو هستند، باعث تقویت رشد مو می‌شوند.

علاوه بر این، این داروها کاربردهای دیگری نیز دارند و برای درمان مشکلاتی مثل سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، فشار خون بالا و نارسایی قلبی نیز تجویز می‌شوند.

به همین دلیل، این درمان‌ها نه تنها به بهبود وضعیت مو کمک می‌کنند، بلکه در بهبود سلامت کلی بدن هم اثرگذارند.

❌ نکته: برخی از درمان های ضد آندروژن، مانند فیناستراید و دوتاستراید برای زنان توصیه نمی شود. بنابراین، حتما قبل از مصرف یک داروی ضد آندروژن با پزشک خود مشورت کنید.

4- تغییرات در سبک زندگی

برخی تغییرات مثبت در سبک زندگی می تواند به کاهش ریزش مو آندروژنیک زنانه و کنترل آن کمک کند. برخی از این تغییرات عبارتند از:

قرار گرفتن در معرض نور خورشید را محدود کنید. بررسی ها نشان می دهد بین ریزش موی زنانه و قرار گرفتن در معرض بیش از 16 ساعت اشعه ماوراء بنفش در هفته ارتباط وجود داشته باشد.

رژیم غذایی سالم داشته باشید. سطوح بالای گلوکز در بدن می تواند یک عامل خطرناک برای ریزش موی آندروژنیک زنانه باشد.

هنوز شواهد کافی علمی وجود ندارد که نشان دهد ترک سیگار می تواند رشد مو را بهتر کند، اما بسیاری از محققان سیگار و ریزش مو از نوع آندروژنیک را با یکدیگر مرتبط می دانند. بنابراین ترک سیگار ممکن است به شما در جلوگیری از ریزش بیشتر مو کمک کند.

5- مصرف مکمل ها

ویتامین ها برای رشد مو معمولاً تأثیر زیادی ندارند، اما کمبود برخی ویتامین ها باعث ریزش مو می شود.

به عنوان مثال:

💊 کمبود آهن: کمبود آهن و ریزش مو با یکدیگر مرتبط است. خانم ها به دلیل گذراندن دوره های قاعدگی در معرض کمبود آهن بیشتری هستند، بنابراین مصرف مکمل‌های آهن در صورت کم ‌خونی باعث افزایش رشد مو در آن ها می‌شود.

💊 کمبود ویتامین دی : کمبود ویتامین و ریزش مو نیز با هم در ارتباط هستند. کمبود ویتامین دی به ویژه در ماه های زمستان که تابش خورشید کمتر است، شایع تر است. بنابراین مکمل های ویتامین D برای اکثر بزرگسالان توصیه می شود.

💊 کمبود روی: کمبود روی یا زینک نیز با ریزش موی زنانه مرتبط است، بنابراین در صورت عدم دریافت کافی روی از رژیم غذایی، با مصرف روی کافی می توان جلوی ریزش مو را گرفت.

6- روغن های ضروری

برخی از روغن های ضروری برای مو ممکن است به رشد مو در زنان کمک کند، از جمله روغن رزماری، روغن چوب سدر و روغن اسطوخودوس.

به خاطر داشته باشید که شواهد مربوط به برخی روغن‌های ضروری و رشد مو از مطالعات حیوانی می باشد، بنابراین نتایج همیشه قابل انتقال به انسان نیستند.

7- لیزر درمانی سطح پایین

لیزر درمانی سطح پایین یا LLLT یک درمان ریزش مو است که شامل استفاده از لیزرهای سطح پایین بر روی پوست سر است. البته دقیقاً مشخص نیست که چگونه این درمان می تواند رشد مجدد مو را تقویت کند، اما مطالعات نشان می دهد که این روش یک درمان ایمن و موثر برای کاهش اثرات ریزش موی آندروژنیک است.

همچنین در برخی مطالعات، دستگاه‌های خانگی LLLT برای ریزش مو آندروژنیک در زنان و مردان مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج مثبتی از جمله افزایش رشد مو در طی چند هفته ثبت شده است.

جمع بندی

به طور کلی ریزش مو آندروژنیک در زنان یکی از رایج‌ترین مشکلات مربوط به مو در میان خانم ها است که به دلایل مختلفی از جمله ژنتیک، تغییرات هورمونی و عوامل محیطی رخ می‌دهد.

این نوع ریزش مو، به ویژه پس از یائسگی و با افزایش سن شایع‌تر می ‌شود. عواملی مانند قند خون بالا، تعداد کمتر زایمان، استفاده از قرص‌های ضد بارداری و قرار گرفتن طولانی ‌مدت در معرض اشعه UV می‌توانند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند.

در مقابل، شیردهی و برخی روش‌های درمانی مانند داروهای ضد آندروژن می‌توانند به کاهش علائم ریزش مو اندروژنی کمک کنند.

تشخیص به‌ موقع این نوع ریزش مو و شروع درمان مناسب، کاهش استرس، رژیم غذایی سالم و مراجعه به پزشک متخصص می‌تواند نقش مهمی در مدیریت آن داشته باشد.