انواع ریزش مو

ریزش مو اختلالی است که در اثر وقفه در چرخه رشد مو در بدن ایجاد می شود. ریزش مو می تواند در هر جایی از بدن اتفاق بیفتد، اما اغلب پوست سر را تحت تاثیر قرار می دهد.

به طور متوسط، پوست سر دارای 100000 تار مو است که در مرحله رشد، استراحت، ریزش و بازسازی هستند.

چرخه رشد مو از 3 مرحله تشکیل شده است:

1- مرحله آناژن: در مرحله آناژن مو به طور فعال رشد می کند. این مرحله ممکن است سال ها طول بکشد.

2- مرحله کاتاژن: در مرحله کاتاژن رشد مو متوقف می شود و از فولیکول خود جدا می شود. مرحله کاتاژن حدود 10 روز طول می کشد.

3- مرحله تلوژن: در مرحله تلوژن، فولیکول به مدت 2 یا 3 ماه استراحت می کند و سپس مو می ریزد.

مرحله بعدی آناژن با رشد موی جدید در همان فولیکول شروع می شود. اکثر افراد به عنوان بخشی از این چرخه طبیعی روزانه 50 تا 100 تار مو از دست می دهند.

اگر چرخه رشد مو مختل شود یا فولیکول مو آسیب ببیند، موها ممکن است دوره رشد کوتاه تری را تجربه کنند و زودتر از موعد بریزند. ریزش مو در این شرایط خود را با علائمی مانند عقب رفتن خط رویش مو، باز شدن فرق سر، نازک شدن موها و ریزش تکه تکه مو نشان می دهد.

ژنتیک، عدم تعادل هورمون ها در بدن، برخی بیماری ها، استرس و… می توانند از مهم ترین دلایل ریزش مو باشند.

اگر شما هم درگیر ریزش مو هستید باید در ابتدا نوع ریزش مو خود را تشخیص دهید. در واقع با شناخت بهتر انواع ریزش مو می توان درمان بهتری را برای هر نوع ریزش انجام داد.

به طور کلی انواع ریزش مو عبارتند از:

1- آلوپسی آندروژنتیک

آلوپسی آندروژنتیک شایع ترین نوع ریزش مو است که افراد زیادی در طی زندگی خود به آن مبتلا می شوند.

ریزش مو آندروژنیک در مردان به عنوان طاسی با الگوی مردانه شناخته می شود و معمولاً منجر به عقب رفتن خط رویش مو و ایجاد نواحی طاس مانند می شود، اما در زنان که به آن ریزش مو با الگوی زنانه گفته می شود، باعث نازک شدن موها در امتداد فرق سر و باز شدن هرچه بیشتر فرق سر در طی زمان می شود.

آلوپسی آندروژنتیک، همانطور که از اسمش مشخص است به دلیل یک استعداد ژنتیکی اتفاق می افتد و عمدتاً به دلیل پاسخ بیش از حد به آندروژن ها در بدن است.

2- آلوپسی آره آتا

آلوپسی آره آتا نیز یکی از انواع ریزش مو است که منشا آن نوعی بیماری خود ایمنی است که باعث ریزش ناگهانی و تکه‌ای مو می‌شود و می‌تواند روی پوست سر و سایر قسمت ‌های بدن مانند ریش ها در آقایان تأثیر بگذارد. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله کند.

سایر علائم آلوپسی آره آتا شامل احساس خارش و ایجاد موهای خاکستری یا سفید در ناحیه آسیب دیده می باشد.

محققان به طور کامل تاکنون کشف نکرده اند که چه چیزی باعث حمله سیستم ایمنی به فولیکول های مو می شود، اما معتقدند که هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی (غیر ژنتیکی) در بروز آن نقش دارند.

علائم آلوپسی آره آتا معمولاً بین سنین 25 تا 36 سال شروع می شود.

افراد مبتلا به برخی بیماری‌ های خودایمنی مانند پسوریازیس، بیماری تیروئید یا ویتیلیگو (پیسی) و یا افرادی که دارای شرایط آلرژیک مانند تب یونجه هستند، بیشتر در معرض ابتلا به آلوپسی آره آتا هستند.

انواع آلوپسی آره آتا با توجه به میزان ریزش مو و سایر علائم متفاوت است که عبارت است از:

آلوپسی آره آتا تکه تکه

آلوپسی آره آتا تکه تکه همان ریزش مو سکه ای است که رایج ترین نوع ریزش مو آره آتا می باشد.

آلوپسی توتالیس

این نوع ریزش مو کل موهای سر را درگیر می کند.

آلوپسی یونیورسالیس

این نوع از ریزش زمانی اتفاق می افتد که کل موهای صورت و سر می ریزند.

آلوپسی آره آتا گسترده

این نوع از ریزش مو منجر به نازک شدن ناگهانی و غیرمنتظره موها در سرتاسر پوست سر می شود و به یک ناحیه یا لکه محدود نمی شود. این نوع از ریزش مو ممکن است شبیه ریزش موی زنانه یا مردانه هم دیده شود که به آن آلوپسی آره آتا ناشناس گفته می شود.

3- تلوژن افلوویوم

تلوژن افلوویوم یک از انواع ریزش مو می باشد که پس از وارد شدن استرس قابل توجه به فرد یا تغییرات ناگهانی در بدن اتفاق می افتد.

در تلوژن افلوویوم موها از مرحله رشد مستقیما به مرحله ریزش می روند که همین موضوع منجر به افزایش ریزش مو می شود.

در پوست سر یک فرد سالم و نرمال، حدود 85% از موهای آناژن و 15% آن را موهای تلوژن تشکیل می دهند، اما وقتی فرد ریزش مو تلوژن افلوویوم دارد تا 70% از موهایش که در مرحله آناژن یا رشد بوده اند زودتر از موعد وارد فاز تلوژن می شوند و ریزش پیدا می کنند.

درتلوژن افلوویوم ممکن است روزانه 300 تا 500 تار مو از دست بدهید و موها به خصوص در قسمت تاج و شقیقه ها نازک به نظر می رسند، اما منجر به طاسی کامل نمی شود.

هر فردی در طول زندگی اش می تواند به تلوژن افلوویوم مبتلا شود ولی اگر شما یک خانم بین 30 تا 60 سال هستید، شانس شما برای ایجاد تلوژن افلوویوم مزمن بدون علت قابل تشخیص افزایش می یابد.

به طور کلی موارد زیر می توانند منجر به ریزش مو تلوژن افلوویوم شوند:

• بیماری حاد یا مزمن (به خصوص اگر با تب همراه باشد.)
• عمل جراحی
• تصادف
• استرس روانی
• کاهش وزن، رژیم غذایی غیرمعمول یا کمبود مواد مغذی (به عنوان مثال، کمبود آهن)
• مصرف داروهای خاص
• اختلالات غدد درون ریز (مانند کم کاری تیروئید، پرکاری تیروئید)
• قطع مصرف قرص های ضد بارداری
• سفر به خارج از کشور که منجر به جت لگ می شود.
• بیماری پوستی که پوست سر را تحت تأثیر قرار می دهد. (به عنوان مثال، اریترودرمی)
• قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید

4- آناژن افلوویوم

آناژن افلوویوم یک نوع دیگر از انواع ریزش مو است که به دلیل آسیب حاد به فولیکول های مو به دلیل یک عامل خارجی اتفاق می افتد و منجر به ریزش ناگهانی موهای آسیب دیده می شود. در واقع در آناژن افلوویوم موها وقتی در مرحله رشد (آناژن) هستند، دچار ریزش می شوند.

ریزش مو تلوژن افلوویوم معمولاً در اثر تغییرات داخلی بدن مانند استرس، رژیم غذایی، سوءتغذیه، تغییرات هورمونی یا یک بیماری خود ایمنی ایجاد می شود. در صورتیکه شایع ترین علل آناژن افلوویوم یک عامل خارجی آسیب زننده به فولیکول مو می باشد.

مانند:

• شیمی درمانی
• پرتو درمانی
• قرار گرفتن در معرض سمی

5- آلوپسی کششی (Traction Alopecia)

آلوپسی کششی یکی دیگر از انواع ریزش مو است که اولین بار توسط پزشکان در گرینلند در اوایل دهه 1900 شناسایی شد.

آنها متوجه شدند که زنانی که مدل موهایشان را به شکل دم اسبی سفت در می آورند، موهایشان در امتداد خط رویش مو کمتر شده است.

این نوع ریزش مو ناشی از مدل مویی است که موها را سفت می کند و به مو فشار وارد می کند. برای مثال بستن مو به صورت دم اسبی یا انجام بافت های سفت یا شینیون های سفت و محکم باعث ایجاد این نوع از ریزش مو می شود. در واقع کشیدن مکرر مو باعث شل شدن ساقه مو در فولیکول آن می شود.

آلوپسی کششی در میان زنان آفریقایی-آمریکایی به دلیل انجام بافت های سفت و محکم هم رایج است. این نوع از ریزش مو بیشتر برای افرادی رخ می دهد که موهای خود را به صورت سفت می بندند: مانند بالرین ها و ژیمناست کارهای خانم

آلوپسی کششی می‌تواند افراد در هر سنی را درگیر کند، اما با افزایش سن بیشتر اتفاق می‌افتد، زیرا هر چه مدت بیشتری بیشتر موهایتان را بکشید، آسیب بیشتری می ‌بیند.

6- ریزش مو تریکوتیلومانیا (Trichotillomania)

ریزش مو تریکوتیلومانیا یکی از انواع ریزش مو است که به دلیل اختلال سلامت روان فرد را درگیر می کند. در این نوع ریزش مو فرد موهای خود را با دستانش می کشد یا می کند.

این بیماری در طبقه بندی کلی اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) قرار می گیرد و در موارد شدید اثرات بسیار منفی بر شادی، رفاه و کیفیت کلی زندگی فرد دارد.

تریکوتیلومانیا در کودکان و نوجوانان شایع تر است. در کودکان خردسال معمولاً یک نگرانی کوتاه مدت است و خود به خود از بین می رود، اما شکل جدی ‌تر آن معمولاً بین 10 تا 13 سالگی شروع می‌ شود.

تریکوتیلومانیا در بزرگسالان خیلی رایج نیست. به طور کلی مطالعات نشان می دهد که 0.5 تا 3.4 درصد از بزرگسالان در مقطعی از زندگیشان این بیماری را تجربه می کنند که نسبت ابتلا زنان به مردان 9 به 1 می باشد.

7- قارچ کچلی سر (Tinea Capitis)

ریزش موی قارچی تینه آ کاپیتس یک عفونت قارچی است که پوست سر و موها را تحت تاثیر قرار می دهد. نام دیگر این نوع کچلی، کرم حلقوی پوست سر است. کچلی و ریزش مو در این بیماری زمانی رخ می دهد که قارچ ها وارد فولیکول های مو و اغلب ساقه موها می شوند. این نوع کچلی همچنین ممکن است مژه و ابروها را نیز درگیر کند.

ریزش مو قارچی Tinea Capitis بیشتر در کودکان بین 3 تا 14 سال دیده می شود، اما افراد بزرگسال نیز امکان ابتلا به این بیماری را دارند به ویژه افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

شایع ترین علام ریزش مو قارچی تینه آ کاپیتس به صورت زیر می باشد:

• لکه های قرمز متورم
• بثورات خشک و پوسته پوسته
• خارش شدید
• تکه های ریزش مو (آلوپسی)
• پوسته پوسته شدن پوست سر که شبیه شوره سر است
• تب کم
• تورم غدد لنفاوی

شایع ترین نوع ریزش مو کدام است؟

در بین تمام انواع ریزش مو، آلوپسی آندروژنیک شایع ترین نوع ریزش مو است. تخمین زده می شود که این بیماری 80 میلیون نفر و آلوپسی آره آتا 6.8 میلیون نفر را در ایالات متحده درگیر کرده است.

چطور بفهمیم چه نوع ریزش مویی داریم؟

برای اینکه بتوانید درمان ریزش مو را شروع کنید، ابتدا باید نوع ریزش موها را تشخیص دهید. یک راه تشخیص ریزش مو توجه به ویژگی های هر نوع ریزش مو است.

برای مثال در هر نوع ریزش مو علائم رایج تر عبارت است از:

آلوپسی آندروژنتیک (طاسی با الگوی مردانه و زنانه)

• ریزش مو در مردان: کاهش خط رویش مو، نازک شدن موهای تاج سر، طاسی
• ریزش مو در زنان: نازک شدن کلی موها به ویژه در قسمت تاج سر، پهن شدن فرق سر

ریزش مو تلوژن افلوویوم

• ریزش ناگهانی و پراکنده موها
• این نوع از ریزش اغلب در اثر استرس، بیماری، تغییرات هورمونی یا داروها ایجاد می شود.
• معمولاً پس از رفع محرک موها دوباره رشد می کنند.

ریزش مو آلوپسی آره آتا

• ریزش موی تکه تکه که معمولاً روی پوست سر است اما می‌تواند نواحی دیگر مانند ریش ها در اقایان را نیز درگیر کند.
• لکه های طاس صاف و گرد.
• گاهی اوقات با بیماری خود ایمنی همراه است.

آلوپسی کششی

• ریزش مو به دلیل کشش طولانی مدت روی مو.
• در افرادی که از مدل موهای سفت و محکم استفاده می کنند (مانند بافت، دم اسبی) رایج است.
• در صورت تشخیص زودهنگام و رفع تنش قابل برگشت است.

ریزش مو آناژن افلوویوم

• ریزش سریع مو در مرحله رشد مو
• معمولاً در اثر شیمی درمانی، پرتودرمانی یا مواد شیمیایی سمی ایجاد می شود.
• رشد مجدد مو معمولاً پس از توقف درمان اتفاق می افتد.

ریزش مو تریکوتیلومانیا

• ریزش مو به دلیل کشیدن یا پیچاندن اجباری مو
• تکه های نامنظم موهای از دست رفته
• این نوع ریزش مو اغلب با شرایط روانی مرتبط است.

با توجه به ویژگی هایی که اکنون درباره هر نوع ریزش مو می دانیم با کمک مراحل زیر احتمالا بتوانید مشخص کنید که درگیر کدام نوع از ریزش مو هستید:

مرحله 1: به الگو ریزش موهایتان خود دقت کنید. نواحی که موها نازک یا طاس شده اند را به خوبی نگاه کنید و سعی کنید الگوی ریزش موهایتان را با توجه به مطالبی که در این مقاله گفته شد متوجه شوید.

مرحله 2: تغییرات اخیر را در نظر بگیرید. مثلا به استرس‌های اخیر، تغییرات سلامتی یا داروهای جدید فکر کنید. شاید ریزش موهایتان ناشی از استرس های اخیری باشد که تحمل کرده اید و دچار ریزش مو تلوژن افلوویوم شده باشید.

مرحله 3: عادات مراقبت از مو خود را بررسی کنید. مثلا بررسی کنید که هر چند وقت یکبار موهای خود را حالت می دهید یا به آنها رسیدگی می کنید. شاید ریزش موهایتان موقت بوده و در نتیجه مراقبت و روتین های نامناسب مو باشد.

مرحله 4: در نهایت توصیه می کنیم برای تشخیص حرفه ای نوع ریزش موهایتان و انجام درمان های مناسب، حتما از مشاوره یک متخصص پوست و مو کمک بگیرید.

جمع بندی

آشنایی با انواع ریزش مو می تواند به شناخت بهتر نوع ریزش مویی که دچار می شوید بسیار کمک کند، چرا که با شناخت بهتر نوع ریزش موها و علت اصلی آن است که می توان یک درمان ریزش مو موثر را در پیش گرفت.

همچنین فراموش نکنید در صورتیکه ریزش موهایتان با درمان ها و مراقبت های خانگی کنترل نشده است، حتما برای مشاوره به یک پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنید، چرا که در خیلی از مواقع در صورت انجام درمان به موقع می توان تا حد بسیار زیادی از پیشرفت ریزش مو جلوگیری کرد و شرایط رویش مجدد موها را فراهم کرد.